چکیده:
استراتژی دریایی نقش اساسی سیاست دریایی را مشخص میسازد. توجه به دریا و مسایل و توسعه آن نقش
اساسی در توسعه منطقهای و پایدار دارد و دولتها همیشه در تلاش بودهاند به نحوی به دریا دسترسی داشته باشند.
جمهوری اسلامی ایران به دلیل نداشتن استراتژی دریایی و داشتن سیاست بری یا خشکی در برنامهها هنوز نسبت
به توسعه قلمرو دریایی و جزایر و بنادر آن بیتوجهی دارد و آثار این غفلت در جزایر و بنادر مشهود است. و حتی در
تهیه طرح آمایش سرزمین این نگاه به دریا تغییر نیافته است.
در این تحقیق تلاش شده است علل این بی توجهی مشخص گردد و راهکارهای عملی برای تغییر این دیدگاه ارائه
شود.
خلاصه ماشینی:
همچنین تأسی به توسعه دریایی در قرن بیستم توسط قدرتهای بزرگ جهانی در جنگ جهانی اول و دوم و پس از آن دنبال شد و آمریکا و شوروی از استراتژی دریایی برای دستیابی به منابع ملی و اهداف استراتژی خود نهایت بهرهبرداری را نمودهاند به طوری که ملاحظه میکنیم آمریکا هم اکنون نیز از پیروان ثابت قدم استراتژی دریایی است به طور نمونه ناوگان رزمی و بازرگانی وابسته به آن در تمام آبهای حساس جهان از جمله خلیج فارس حاکی از اعمال سیاستهای خارجی خویش است که منجر به قراردادهای تحمیلی در کویت و اشغال عراق گردید.
در دوران سلطنت اشکانیان روابط تجاری ایران با جهان متمدن آن روز رونق یافت و کشتیهای بزرگ تجاری برای حمل و نقل کالا از طریق خلیج فارس و اقیانوس هند ساخته شد در تاریخ عمومی لاروس چاپ پاریس شرح مفصلی درباره بازرگانی ایرانیان با چین و کشورهای ساحلی مدیترانه نوشته شده و از آنجمله آمده است که اولین سفیر چین در سال 115 قبل از میلاد در دربار مهرداد دوم پادشاه اشکانی حضور یافته است.
بسیاری از ویژگیهای مطرح شده توسط دریاسالار ماهان در کرانه خلیج فارس و دریای عمان وجود دارد و جمهوری اسلامی ایران همچون پلی بین کشورهای حاشیه دریای خزر و آبهای آزاد جهان قرار گرفته و دارای عمق استراتژیک است امّا متاسفانه هنوز یک استراتژی دریایی تدوین نشده است به طوری که در برنامه اول، دوم و سوم توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران دریا و مسایل آن نه اینکه مورد توجه قرار نگرفته بلکه بی توجهی نسبت به آن کاملاً مشهود است و در تدوین طرح آمایش سرزمین نیز دریا و مسایل آن بار دیگر مورد غفلت قرار گرفته و این گناه نابخشودنی از سوی دست اندرکاران این امر است.