چکیده:
باستانشناسی در زمینههای مختلف نیاز به علوم دیگر دارد ولی نیاز به آشنایی با علوم رایانهای و کاربردهای متعدد
آن از اهمیت ویژهای برخورداراست، چون از جنبههای گوناگونی میتوان از این وسیله استفاده نمود از جمله در تجهیزات
آزمایشگاهی و مهندسی، در زمینههای گرافیکی، مرمتی، بازسازیهای رایانهای و همچنین بانکهای اطلاعاتی که کمک
شایان توجهای در امر پژوهش مینماید.
استفاده از توانمندیهای رایانه در پژوهشهای باستانشناسی یک روند جدید به شمار میآید. تاکنون نرمافزارهای
معدودی برای مطالعات باستانشناسی طراحی شدهاست. در زمینه بانکهای اطلاعاتی رایانهای برای ثبت و ضبط
دادههای کاوش نیز تاکنون کار جدی و مشخصی در ایران صورت نگرفتهاست.
رایانه یکی از مهمترین ابزار پژوهش است. با استفاده از آن میتوان بهترین شرایط تحقیق و بررسی را فراهم آورد و از
دانش دادهپردازی و تکنولوژی نوین به ویژه از تواناییهای بالقوه رایانه و کاربردهای متعدد پیشرفته امروزی آن در
زمینههای مختلف تحقیقات باستانشناسی بهره گرفت.
خلاصه ماشینی:
امروزه ما با افزایش دادههای حفاری در مطالعات باستانشناسی، با حجم عظیم اطلاعات روبرو هستیم که خود اهمیت ثبت و ضبط دقیق، روشمند، هدفمند و اصولی دادهها را بیشتر به اثبات میرساند، به همین دلیل در این امر میبایست از روشی استفاده شود تا امکان مطالعات تحلیلی دادهها و همچنین تجزیه و تحلیل آنها فراهم گردد.
روش بررسی در این مقاله ابتدا سعی شده تاریخچه استفاده از رایانه در باستانشناسی به ویژه بانک اطلاعاتی به طور مختصر بیان شود و سپس همزمان با شناخت و شناسایی انواع دادهها، ضرورتها و راهکارهای ایجاد بانک اطلاعاتی رایانهای در کاوشهای باستانشناسی برشمرده شود و ضمن بیان ویژگیها و قابلیتهای یک نرمافزار مناسب بدین منظور، نتایج مترتب بر آن نیز ذکر شود.
ضرورت ثبت و ضبط رایانهای دادههای کاوش امروزه تقریبا در تمامی علوم به نحوی از رایانه استفاده میشود به ویژه در اطلاعرسانی و ایجاد بانکهای اطلاعاتی، که از دیدگاه مدیریت زمان اهمیت خاصی پیدا نمودهاست و در راستای اطلاع رسانی نیز گوی سبقت را از تمام وسایل اطلاعرسانی ربودهاست، بنابراین استفاده از رایانه در باستانشناسی در ایران نیز یک امر ضروری است و نادیده گرفتن آن باعث عقب ماندن این علم نسبت به علوم دیگر خواهد شد.
برای ایجاد بانکهای اطلاعاتی باید از روشی استفاده کرد که بتوان ضمن ثبت و ضبط دقیق ویکسان دادهها امکان مطالعات تحلیلی آنها و همچنین تجزیه و تحلیل اطلاعات فراهمگردد.