چکیده:
انوار رخ یار در کنگره زلف نگار
تیرنگه و ناوک مژگان دل و جان را
گرنیست وصالی چه نیازی دو جهان را
در باغ رخت لاله و سنبل نگرانند
بر نرگس مستی که زدل برده أمان را
دوران لسان الغیب حافظ شیرازی، به عارفانی بزرگ پرآوازه گشته است که از آن جمله عمادالدین علی فقیه کرمانی،
شاعر عرفانی است که بخاطر رقابتهای ادبی و عرفانی و سیاسی با حافظ شیرازی نامش به نام آن سخنور نامی در
آمیختهاست والبته کار رقابت سیاسی این دو شاعر بجائی رسیده که حافظ غزل:
صوفی نهاد دام و سر حقه باز کرد
بنیاد مکر با فلک حقه باز کرد
را در هجای او سروده، غزلی که زبانزد خاص و عام در آفاق گردیده است.
نگارنده کتابی را در شرح عرفانی قصیدهای نگاشته که برای بزرگداشت عماد در کنگره عماد سروده است کنگرهای که
به همت والای دانشگاه ارجمند کرمان به تاریخ 30 و 31 خرداد 1380 برقرار شد، اکنون این مقاله را در شرح بیت اول از
قصیده انوار رخ یار تقدیم میدارد و امید است که مقبول حضرت نگار آید.
خلاصه ماشینی:
) و این نکته قابل توجّه است که أحدیّت مصدر صناعی از أحَد میباشد که اصل آن در لغت عرب وَحَد و اسمی است أکمل از واحد (کشف اللغات) و اسم ذات است به اعتبار انتفاء تعدّد صفات و اسماء و نِسَب و تعیّنات (اصطلاحات، ص 88 و تعریفات، ص 8) و در حقیقت مقام احدیّت مقام عدم تقسیم ذاتی واجب الوجود است به أجزاء و نزد صوفیان مرتبهای است برای فیضان اعیان و استعدادهای آن در حضرت علمیّه در مرحله أوّل(شرح اصطلاحات تصوّف، ج 2ـ1، ص 76 تا 79) و در تفسیر همین نام والای أَحَد و معنای لایتناهای أحدیّت است که عالم الغیب و الشهادة حضرت حق جلّ و علا نسب خود را بیان فرماید که: بسم اللّه الرّحمن الرّحیم «قل هو اللّه أحد أللّه الصّمد لَمْ یَلدْ و لَمْ یُولَدْ و لم یکن له کفوا أحدٌ» و در سبب نزول این سوره کریمه محدّثان و مفسّران روایاتی چند آوردهاند و جلالالدین سیوطی در تفسیرارجمند(الدرّ المنثور فی التفسیر المأثور، ج 8، ص 669 تا 689، طبع دارالفکر) و سیّد هاشم بحرانی در تفسیر عالیقدر (البرهان فی تفسیر القرآن، ج 4، ص 520 تا 527، طبع مؤسسة الوفاء) به ذکر آنها پرداختهاند و سیوطی از قول بریده نقل کند که گوید: با رسول خدا (ص) به مسجد درآمدم در حالیکه دستم در دستش بود ناگاه مردی را دیدیم که نماز میخواند و میگفت: اللّهُمّ إنّی أسألک بأنّک أنتَ اللّهُ لا إله إلّا أنتَ الواحد الأحد الصّمد الذی لَمْ یَلدْ وَ لَمْ یُولَدْ ولَمْ یَکُنْ لَهُ کفُوا أحدٌ و در این هنگام رسول اللّه(ص) فرمودند: «لقد دعا اللّه باسمه الأعظم الذی اذاسُئل به أعطی و إذا دُعیَ بهِ أجاب»(الدّرالمنثور، ج 8، ص 678) و ما در روایت فوق مینگریم که مرد مسلمان، واحد و أحد را با هم ذکر کرده است، اگر چه در حکمت عرفانی مقام واحدیّت بعد از احدیّت قرار دارد.