خلاصه ماشینی:
"مواردی که خوشه نیستند یک خوشه به معنی بخش صنعتی که مثلا در سطح یک استان و یا کشور گسترده شده؛یک شهرک صنعتی که در آن صنایع مختلف مستقر و محصولات متعدد و مختلفی تولید میشود؛گروه کوچکی از واحدهای اقتصادی که در کنار هم جمع شده و در یک کسبوکار به صورت موردی مشارکت میکنند،نیست.
2 انواع روشهای توسعه خوشهای مراجعه به منابع و تجارب مختلف در زمینه توسعه خوشههای صنعتی در سطح جهان،نشان میدهد که آنگاه که ورود به یک خوشه و اجرای فرآیند توسعهای در آن مدنظر قرار میگیرد،علیرغم وجود تفاوتهای صوری،همه آنها در برداشتن چند گام اصلی مشترک هستند.
بنابراین در این فرآیند،ضمن توجه به روندها و سناریوهای بینالمللی،ملی و سطح صنعت،بر مشکلات موجود و مسیرهای توسعه خوشه تأکید میشود به طور معمول خوشهها دارای یک یا چند مشکل یا گلوگاه اصلی هستند.
گامهای اصلی در فرآیند توسعه یک خوشه صنعتی اگرچه در مدلها و روشهای مختلف توسعه خوشهای از اصطلاحات فازهای مختلفی یاد میشود؛ اما اغلب روشها،بهویژه روشهایی که به خوبی در مناطق مختلف جهان به اجراء درآمدهاند،با طی مراحل یا گامهای اصلی زیر به اجراء درمیآیند: 1-انجام مطالعه شناختی 2-افزایش سطح سرمایه اجتماعی( Social Capital ) 3-حصول چشمانداز مشترک( Common Vision ) 4-تدوین برنامه عمل( Action Plan ) 5-پیادهسازی( Implementation ) 6-خروج زمان موردنیاز برای اجرای یک پروژه توسعه خوشهای زمان موردنیاز برای اجرای یک پروژه توسعه خوشهای مدت زمان اجرای پروژه بهطور کامل وابسته به حصول زیرمجموعههای خوشه به سطحی از توانمندی است که بتوانند به صورت مشارکتی و نهادینه شده،مسائل پیشروی خود را شناخته و مدیریت نمایند."