خلاصه ماشینی:
"کیهان اندیشه:آیا قرآن یک کتاب اخلاقی است و فقط به بیان ارزشها اکتفا کرده و در زمینه فلسفه سیاسی وسیستمهای اجتماعی سخن خاصی ندارد و مردم را در این امور بهخود وا نهاده تا بنا بر شرایط هر زمان، خود تصمیم بگیرند، یا چنین نیست؟ -برای پاسخگویی به این سؤال باید نخست چند موضوع را مورد بررسی قرار داد:اولین موضوع این است که کسی که معتقد است قرآن فقط بیانگر ارزشهای اخلاقی است، رسالت قرآن را چه میداند و اصولا ارزشهای اخلاقی را اموری ثابت میشمارد، یا اعتباری و تابع میلها و سلیقههای شخصی!آیا معتقد است که این ارزشها درهمه ادیان و شرایع یکسانند، یا هر شریعت، تعیین کننده ارزشهایی مخصوص به خود است؟ کسی که ارزشهای اخلاقی را امری نسبی و اعتباری بداند، اصولا قرآن را حتی در زمینه بیان ارزشها، از فراگیری نسبت به همه عصرها و نسلها و نیز جاودانگی، دور پنداشته تا چه رسد به بیان فلسفه تاریخ و ترسیم سیستمهای اجتماعی!در این نگرش، قرآن-العیاذ بالله-لغو و بیفایده خواهد بود.
سخن در این محدوده واقعیتی است انکار ناپذیر، و اگر کسی مطلب را تا بدین پایه نیز قبول نداشته باشد و بگوید اسلام جز به ارزشهای اخلاقی نپرداخته و حتی اصول کلی سیاست و حکومت و اقتصاد و حقوق را بیان نداشته ادعایی است به دور از واقعیت قرآن، زیرا سراسر قرآن، آمیخته به بیان احکام حقوقی، اقتصادی، حقوق بین الملل، احکام تجارت و مسائل اجتماعی است، مثلا درباره قرض و دین آیه 282 بقره حدود یک صفحه قرآن را بخود اختصاص داده که میگوید وقت قرض میگیرید و قرض میدهید آن را ثبت کنید«لیکتب بینهم کاتب بالعدل»بعد به نویسندگان سفارش میکند که اگر به سواد آنان نیاز افتد از انجام این خدمت اجتماعی امتناع نورزند«و لا یأب کاتب ان یکتب کما علمه الله»، سپس مسأله شاهد گرفتن را مطرح میکند و میفرماید دو شاهد مرد یا یک شهد مرد و دو شاهد زن، باید بر این مداینه گواه گرفته شوند."