چکیده:
دوزبانگی همواره از مسائلی است که بر فرآیند آموزش و یادگیری افراد جامعه خود تاثیر دارد و پدیده ای است که در همه نقاط جهان مصداق دارد و افراد دوزبانه می توانند بر حسب مورد از آن زبان ها دررفع نیازهای ارتباطی خود استفاده کنند. نویسندگان این مقاله کوشیده اند تا ابعاد مختلف دوزبانگی را مورد بررسی قرار داده، انواع مختلف و عوامل موثر بر دوزبانگی، سن یادگیری، بهره هوشی، استعداد و عملکرد تحصیلی افراد یک زبانه و دوزبانه را تشریح کنند. علاوه بر این آنان مشکلات و پیامدهای مثبت دوزبانگی را براساس پژوهش های انجام شده نه تنها در ایران بلکه با استفاده از مدارک و مآخذ مثبت در بعضی از کشورهای جهان نیز، مورد بحث و بررسی قرار داده اند. بر حاصل مطالعات و بررسی های آنان نتایج به دست آمده نشان می دهد که دوزبانگی فی نفسه پدیده ای مثبت و مفید است که می تواند موجب پرورش توانایی ها و استعدادهای بالقوه فرد گردد. این مقاله را آقایان دکتر بهمن نجاریان دانشایار گروه روان شناسی دانشگاه شهید چمران و آقای بهنام مکوندی عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی اهواز نوشته و در اختیار فصلنامه قرار داده اند که بدین وسیله از آنان قدردانی می شود.
خلاصه ماشینی:
مروری بر پیامدهای دوزبانگی1 نوشتهء دکتر بهمن نجاریان بهنام مکوندی معرفی مقاله دو زبانگی همواره از مسائلی است که بر فرآیند آموزش و یادگیری افراد جامعه خود تأثیر دارد و پدیدهای است که در همهء نقاط جهان مصداق دارد و افراد دوزبانه میتوانند بر حسب مورد از آن زبانها در رفع نیازهای ارتباطی خود استفاده کنند.
نویسندگان این مقاله کوشیدهاند تا ابعاد مختلف دوزبانگی را مورد بررسی قرار داده،انواع مختلف و عوامل مؤثر بر دوزبانگی،سن یادگیری،بهره هوشی،استعداد و عملکرد تحصیلی افراد یک زبانه و دوزبانه را تشریح کنند.
فلاد و سالوس معتقدندکه مناسبترین زمان برای شروع آموزش کودک دوزبانه در سالهای پیش از دبستان،در فاصلهء سنین سه تا پنج سالگی است(به نقل از آخشینی، 1369)،از سوی دیگر،اسنو11و هوفناگل-هول12درمطالعه شیوهء یادگیری زبان هلندی به وسیلهء انگلیسیزبانان سنین مختلف در موقعیت طبیعی زندگی نشان دادند که بزرگسالان میتوانند سریعتر از خردسالان زبان هلندی را یاد بگیرند(به نقل از برک،199113).
درتبیین یافتههای این قبیل مطالعات باید توجه داشت که بیشتر تحقیقات بر روی کودکانی از طبقات اجتماعی-اقتصادی پایین انجام شده بود که هیچگونه آموزشی نسبت به زبان مادری خود دریافت نکرده بودند.
نتایج تحقیق مکوندی،یار علی،شجاعیو کیامرثی(1376)روی 130 دانشآموز یکزبانه دختر و پسر و 130 دانشآموز دوزبانه مقطع پنجم ابتدایی در شهرستان اهواز نشان داد که تفاوت معنیداری بین هوش دانشآموزان یک زبانه و دانشآموزان دوزبانه وجود ندارد.
هاروتا37و گاریکا38(1989،به نقل از ولرز و ولرز،1994)معتقدند که منطق مهم جهت ادامهء ارائه برنامههای آموزش دوزبانه این است که مهارتهای زبان مادری موجب تسهیل یادگیری زبان دوم میشود.