چکیده:
ضرورت صیانت از اماکن و ماموران دیپلماتیک سبب گردیده تا امتیاز ویژهای تحت عنوان اصل مصونیت دیپلماتیک به عنوان یکی از اصولی که ملل متمدن در طول تاریخ همواره به دیده احترام و قداست آن را رعایت نمودهاند در معاهدات بین المللی تعیین و تضمین شود. گروسیوس در این باره میگوید: دو اصل ثابت همواره در قانون ملتها وجود داشته که به سفیران تعلق دارد، نخست آنکه استقبال از سفیران لازم است و دیگر، باید از هرگونه تعرض سوء به آنان برحذر بود. اصلی که مصونیت دیپلماتیک بر آن مقامهای برابر نمیتوانند بر هم «استوار است، مبتنی بر یک اصل قدیم است که از حقوق روم ریشه گرفته و آن این است که مصونیت، مهمترین امتیازی است که به دیپلماتها داده میشود تا بتوانند وظایف خود را که برقراری.» اعمال صلاحیت کنند روابط دوستانه بین دولت هاست، انجام دهند. در کنوانسیون روابط دیپلماتیک 1961 وین طی مواد 29 تا پایان 31 مصونیت شخصی، اقامتگاه، اسناد، مکاتبات، اموال و مصونیت قضایی شامل مصونیتهای جزائی، مدنی، اداری و اجرائی و عدم اجبار به شهادت ذکر شده است. در شریعت اسلام نیز اعزام رسولان از جانب خداوند نخستین باب نمایندگی و سفارت است و دین اسلام در توسعه این اصل نقش بسزایی دارد به طوری که میتوان گفت اصل مصونیت سفیران بر اساس قاعده امان یکی از اصول شناسایی شده حقوق اسلام است و مقررات مربوط به مصونیت دیپلماتیک از زمان پیامبر اسلام) ص (وجود داشته است و سفرای اسلامی همه ملل و دولتها و قبایل بدون کمترین محدودیتی میتوانستند پیام خود را به جامعه اسلامی ابلاغ کنند. در اسلام، شخص سفیر و اعضای هیئت دیپلماتیک همراه سفیر و حتی کارمندان بومی هیئت دیپلماتیک از نظر جان و مال و محل اقامت مصون از تعرض اند. این مصونیت شامل مصونیت از تعرض، مصونیت شخصی، مصونیت امکان دیپلماتیک و مصونیت قضایی میباشد. این نوشتار با اشارهای مختصر به مفهوم و معنای مصونیت، اقسام آن و فسلفه مصونیت و اصل مصونیت دیپلماتیک را از نگاه کنوانسیون روابط دیپلماتیک 1961 وین و اسلام بررسی مینماید.