چکیده:
قانونگذار برای طرح دعاوی با خواسته اموال منقول و غیرمنقول، شرایط شکلی خاصی در نظر گرفته و بسته به نوع صلاحیت- های ذانی و نسبی، مراجع طرح دعاوی را مشخص نموده است. در دعاوی راجع به اموال منقول، مستند به ماده 11 قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی، مرجع صالح به رسیدگی، دادگاه حوزه اقامت خوانده بوده لذا خواهان برای طرح دعوی ملزم به تقدیم دادخواست در حوزه یاد شده میباشد. از سوی دیگر با استناد به ماده 13 همان قانون، دادگاه محل وقوع عقد و انجام تعهد نیز میتواند صالح به رسیدگی باشد و دعاوی مربوط به اموال غیرمنقول توجها به ماده 12 قانون یاد شده، در دادگاهی اقامه میشود که مال غیر منقول در آن حوزه واقع است اگرچه خوانده در آن حوزه مقیم نباشد. به طور معمول در دعاوی خانوادگی که در صلاحیت دادگاه اختصاصی خانواده میباشد پس از بروز و حدوث اختلافات میان زوجین و جدا شدن محل زندگی زن و شوهر، زوجه برای طرح دعاوی خود با موضوعاتی همچون نفقه، اجرتالمثل، مهریه و سایر خواسته های مرتبط با دعاوی خانوادگی، ناگزیر به تقدیم دادخواست به دادگاه حوزه اقامت خوانده)زوج( بود که به طور معمول دارای بعد مسافت برای زوجه بوده و دعاوی تابع دعوای اصلی نیز در همان حوزه طرح و پیگیری میشد. این موضوع، معضلات بسیاری برای بانوان در سفرهای شهری و بین شهری ایجاد میکرد و خطرات بسیاری آنان را تهدید مینمود، بدین دلیل قانونگذار با تصویب قانون حمایت خانواده در ایام پایانی سال 1391 ، صلاحیتی اضافی برای بانوان در دعاوی خانوادگی تصویب کرد تا بر اساس ماده 12 این قانون، بانوان مخیّر باشند در دعاوی خانوادگی، بجز در مواردی که خواسته مال غیرمنقول باشد، در محل سکونت خود نیز طرح دعوا نمایند. همچنین با تصریح قانون اخیرالتصویب، تکلیف حضانت اطفال پس از مرگ والدین مجددا تبیین و تشریع گردید و بخش عمدهای از نگرانی زنان پس از مرگ شوهر، کاسته شد. پیش بینی قاضی مشاور زن در دادگاه خانواده و تعیین تکلیف حقوق وظیفه یا مستمری زوجه دائم متوفی از سایر حمایتهای قانون از بانوان در قانون اخیرالتصویب حمایت خانواده میباشد.