چکیده:
اقتصاد فضا عبارت است از نظریه عمومی مکان یابی کلیه فعالیت های اقتصاد که در آن توزیع جغرافیایی نهاده ها (واسطه ای و یا عوامل تولید) و توزیع جغرافیایی ستانده (بازارهای مصرف واسطه ای و نهایی)، در کنار تغییرات فضایی قیمت ها و هزینه ها مورد توجه قرار می گیرد. در این مفهوم رویکرد تعادل عمومی با لحاظ هزینه های حمل ونقل و مسافت برای تحلیل اقتصاد پیشنهاد می شود. با توجه به این امر که در این رویکرد عوامل متعددی در ایجاد تعادل تاثیرگذارند؛ هدف تحقیق حاضر مدل سازی عوامل موثر بر اقتصاد فضا در کلان شهرهای ایران (تهران، کرج، قم، اصفهان، مشهد، شیراز، تبریز و اهواز) با استفاده از رویکرد پانل مارکوف سویچینگ می باشد. بر اساس نتایج ارزش افزوده استانی؛ سرمایه گذاری عمومی؛ تحصیلات عالیه به نمایندگی اقتصاد دانش در استان و سهم جمعیت شهری که بیانگر میزان صنعتی شدن کلان شهرهای مورد بررسی بر سرمایه گذاری در حوزه فضا تاثیر مثبت و متغیرهای سهم سالمندی از کل جمعیت استان و تورم تاثیر منفی بر سرمایه گذاری بر این متغیر داشتند؛ همچنین بر اساس نتایج تحقیق عمده سرمایه گذاری در حوزه فضا در کلان شهرهای ایران به جز تهران و کرج در سال های اخیر که مصادف با سال های رونق در مدل برآوردی است؛ صورت پذیرفته است.
'space economy' It is the general theory of locating all economic activities in which the geographical distribution of inputs (Intermediate or production factors) and geographical distribution of output (intermediate and final consumption markets) , Along with spatial changes, prices and costs are considered. In this concept, the general equilibrium approach in terms of transportation costs and distance is suggested for economic analysis.. Due to the fact that in this approach, several factors influence the creation of balance. The aim of the current research is to model the factors affecting the economy of space in Iranian metropolises (Tehran, Karaj, Qom, Isfahan, Mashhad, Shiraz, Tabriz and Ahvaz) using the Markov switching panel approach. Based on the results of provincial added value; public investment; Higher education as a representative of the knowledge economy in the province and the share of the urban population, which indicates the degree of industrialization of the examined cities had a positive effect on investment in space, and the variables of the share of old age in the total population of the province and inflation had a negative effect on investment in this variable; Also, based on the results of the major research on investment in the field of space in the big cities of Iran except Tehran and Karaj in recent years, which coincides with the boom years in the estimation model; It has been done.
خلاصه ماشینی:
بر اساس نتایج ارزش افزوده استانی؛ سرمایه گذاری عمومی؛ تحصیلات عالیه به نمایندگی اقتصاد دانش در استان و سهم جمعیت شهری که بیانگر میزان صنعتی شدن کلان شهرهای مورد بررسی بر سرمایه گذاری در حوزه فضا تاثیر مثبت و متغیرهای سهم سالمندی از کل جمعیت استان و تورم تاثیر منفی بر سرمایه گذاری بر این متغیر داشتند؛ همچنین بر اساس نتایج تحقیق عمده سرمایه گذاری در حوزه فضا در کلان شهرهای ایران به جز تهران و کرج در سال های اخیر که مصادف با سال های رونق در مدل برآوردی است؛ صورت پذیرفته است.
نقطه عزیمت دو پیامد فوق ، ریشه در مفهوم اقتصاد فضا دارد که حدود هفت دهۀ پیش از سوی والتر ایزارد به صورت زیر تعریف شده است : «اقتصاد فضا»، عبارت است از نظریۀ عمومی مکان یابی کلیۀ فعالیت های اقتصاد که در آن توزیع جغرافیایی نهاده ها (واسطه ای و یا عوامل تولید) و توزیع جغرافیایی ستانده (بازارهای مصرف واسطه ای و نهایی)، در کنار تغییرات فضایی قیمت ها و هزینه ها مورد توجه قرار میگیرد (ایسرد٣، ١٩٥٦)، در این مفهوم وی رویکرد تعادل عمومی را با لحاظ هزینه های حمل ونقل و مسافت برای تحلیل اقتصاد پیشنهاد میکند.
- Based Versus Place-Neutral Approaches, the Journal of Regional Science, Vol. 52, No. 1, PP:152-134.
- Place, Cambridge journal of Regions, Economy and Society, Vol. 1, No. 3, PP: 349-343.
Mountains in a Flat World: Why Proximity Still Matters for the Location of Economic Activities, Cambridge Journal of Regions, Economy and Society, Vol. 1, No. 2, PP: 388-371.