چکیده:
هدف: اگرچه در چهار دهه اخیر تلاش گستردهای در زمینه انتقال ارزشهای فرهنگی از طریق سینما صورت گرفته است؛ ولی بهدلیل نداشتن یک راهبرد مشخص، تحقق این امر میسر نشد. ازاینرو برآن شدیم تا در این پژوهش به ارائه راهبرد برای استفاده از سینما در تبلیغ دین و انتقال ارزشهای فرهنگی بپردازیم.
روش: برای انجام تحقیق ابتدا با بهرهگیری از مطالعات اکتشافی به شناسایی نقاط قوت، ضعف و همچنین فرصتها و تهدیدهای موجود در این زمینه پرداخته شد و سپس موارد یادشده با استفاده از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه در اختیار چهل تن از صاحبنظران قرار گرفت تا نسبت به مشخصکردن میزان وجود آنها اظهارنظر کنند. روایی پرسشنامه با استفاده از روش اعتبار صوری و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ انجام شد و تحلیل دادهها و ارائه راهبرد نیز با استفاده از ماتریس swot صورت گرفت.
یافتهها: ارزیابی محیط داخلی و خارجی حاکی از وجود موقعیت استراتژیک سینمای ایران در تبلیغ دین، در منطقه تدافعی است؛ ازاینرو استراتژی WT (تدافعی) بهعنوان راهبرد اصلی در این زمینه معرفی میشود. از آن جمله میتوان به مواردی از قبیل ساخت فیلمهایی با موضوعات دینی فارغ از مباحث سیاسی و اختلافات مذهبی، بهکارگیری مدیران «متخصص» در حوزه سینما و «متعهد» به ارزشهای دینی و اخلاقی در سازمانها و نهادهای مرتبط با سینما و... اشاره کرد.
نتیجهگیری: با اسـتـفـاده از راهـبـردهـای تدافعی میتوان ضمن کاستن از نقاط ضعف داخلی و تهدیدهای خارجی، زمینه را برای استفاده از ظرفیت سینما در تبلیغ دین فراهم کرد.
Purpose: Although extensive efforts have been made in the past four decades to transfer cultural values through cinema, due to the lack of a clear strategy, this has not been achieved. Therefore, we aim to provide a strategy for using cinema in religious promotion and transferring cultural values in this research. Methodology: To conduct this research, first, using exploratory studies, the strengths, weaknesses, opportunities, and threats in this field were identified. Then, these factors were evaluated by a questionnaire distributed among 40 experts in the field of cinema. The validity of the questionnaire was confirmed using formal validity method and its reliability was confirmed using Cronbach's alpha coefficient. Finally, the data were analyzed and the strategy was presented using SWOT matrix. Findings: The evaluation of internal and external environment demonstrates that there is a strategic position for Iranian cinema in religious promotion in the defensive region. Therefore, the WT (defensive) strategy is introduced as the main strategy in this area. This includes creating films with religious themes regardless of political issues and sectarian differences, employing "specialized" managers committed to religious and ethical values in cinema-related organizations, and more. Conclusion: By using defensive strategies, we can reduce internal weaknesses and external threats and create opportunities for using the potential of cinema in religious promotion.
خلاصه ماشینی:
(محمدی، 1377: 277) این تحقیق بر این باور استوار شده که باتوجهبه نقاط قوت و ضعف سینمای ایران و همچنین فرصتها و تهدیدهایی که پیرامون این صنعت – هنر وجود دارد، میتوان به ارائه راهبردهایی پرداخت تا بهوسیله آن از تمامی ظرفیتهای سینما در خصوص تبلیغ دین استفاده کرد.
سؤال اصلی: - برای استفاده از سینما در تبلیغ دین، چه راهبردهایی وجود دارد؟ سؤالهای فرعی: - برای تبلیغ دین، سینمای ایران دارای چه نقاط قوتی است؟ - در امر تبلیغ دین، سینمای ایران دچار چه نقاط ضعفی است؟ - در تبلیغ دین چه فرصتهایی پیش روی سینمای ایران قرار دارد؟ - در زمینه تبلیغ دین چه تهدیدهایی بر سر راه سینمای ایران وجود دارد؟ پیشینه تحقیق با مروری بر مطالعات پیشین میتوان دریافت که در زمینه ارائه راهبرد برای استفاده از ظرفیت سینما در تبلیغ دین، پژوهش چندانی انجام نشده؛ اما در این میان تحقیقات معدودی صورت گرفته که از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد: -محمد نجار (1397) در پایاننامه خود به بررسی ارزشهای دینی در سینمای ایران پرداخته و برای این کار با استفاده از روش بینامتنی به ارزیابی ارزشهای دینی در سینما اقدام کرده است.
- معصومزاده (1397) در پایاننامه خود به بررسی راهبردهای بهرهگیری از ظرفیتهای سینمای ایران با رویکرد معرفی سیمای فرهنگ ایرانی در عرصه بینالملل پرداخته و برای این کار با استفاده از ماتریس swot مبادرت به ارائه راهبردهایی کرده است.