چکیده:
سواد سلامت عنصری مهم در توانایی افراد برای مشارکت در فعالیت های مرتبط با سلامتی و تصمیم گیری های درمانی و همچنین توانایی آن ها برای پیشگیری از بیماری هاست . بدون داشتن درک کافی از اطلاعات سلامت ، تصمیم گیری های منجر به پیامدهای مطلوب سلامت برای افراد امکان پذیر نیست . آموزش بهداشت و سواد سلامت به عنوان یک ارزش فردی و اجتماعی و ضرورتی انکار ناپذیر در هر جامعه پذیرفته شده و بر طبق اساسنامه سازمان جهانی بهداشت همه سازمان های آموزشی و بهداشتی موظفند در جهت اشاعه آن تلاش نمایند و درکشور ما همچون سایرکشورها هم در سند چشم انداز و هم در سندتحول بنیادین سلامت به این امر مهم اشاره شده و در جهت اجرای آن با تدوین درس بهداشت و ارتقاء سلامت در دوره های مختلف تحصیلی و خصوصا متوسطه اول کوشیده شده است تا با تحقق این امر مهم آموزش های لازم به دانش آموزان داده شود و در جهت تحقق جامعه سالم ، پویا وبانشاط اقدامات لازم صورت پذیرد.هدف از مطالعه حاضر، بررسی تاثیر سطح سواد سلامت دانش آموزان بر رفتارهای پر خطرآنان بر اساس سند توسعه سلامت آموزش و پرورش بود. روش تحقیق کاربردی از نوع همبستگی، روش گردآوری اطلاعات میدانی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بود. جامعه آماری در این تحقیق کلیۀ دانش آموزان شهرستان تربت حیدریه در سال تحصیلی١٤٠٢-١٤٠١ در محدوده سنی بین ١٥تا١٨ سال بودند که در این تحقیق با استفاده از جدول انتخاب نمونه مورگان ( ١٩٧٨) حجم نمونه با روش نمونه گیری چندمرحله ای مختلط برابر با ٦٠٠ نفر تعیین گردید. برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار SPSS22 استفاده شد. نتایج آزمون فرضیات نشان داد بین تعهد به رعایت بهداشت و سلامت ، جنس (پسر و دختر بودن دانش آموزان )، باور به اصول اولیه سلامت ، سواد سلامت و رفتارهای پرخطر آنان رابطه معناداری وجود دارد. همچنین ضرایب همبستگی به دست آمده بین این متغیرها و متغیر رفتارهای پرخطر نشان داد که هر چهار متغیر (تعهد به رعایت بهداشت و سلامت ، باور به اصول اولیه سلامت و سواد سلامت ) رابطه معنادار اما معکوسی با رفتارهای پرخطر داشتند. این مساله نشان میدهد که هرچه تعهد به رعایت بهداشت و سلامت ، باور به اصول اولیه سلامت ، سواد سلامت بیشتر باشد، میزان رفتارهای پرخطر آنان کمتر خواهد شد. بنابراین مجهز بودن افراد به سواد سلامت ، آنان را قادر میسازد در موقعیت های مختلف ، واکنش های مناسب و منطقی از خود بروز داده و از وقوع رفتارهایی که دارای پیامدهای خطرناک و مضر بوده ، جلوگیری نمایند.