چکیده:
رعایت حقوق طرفهای دعوا در نظام عدالت کیفری نشاندهنده اهمیتی است که دولتها به تشکیل دادرسی منصفانه میدهند. قانونگذار در قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ به دنبال ترافعی کردن هرچه بیشتر تحقیقات مقدماتی و دادن امکان برابر به همه طرفهای دعوا است. حق اطلاع داشتن از یک حق در بسیاری از موارد اهمیتش کمتر از اصل آن حق نیست؛ زیرا بسیاری از حقوق به خاطر عدم اطلاع از آنها اجرا نمیشود و طرفهای دعوی نمیتوانند به موقع و بهجا از حقوق خود دفاع کنند و درنتیجه دچار سرگردانی و دغدغه و بر نگرانی آنها افزوده میشود. از آنجا که اغلب شاکیان و متهمان و گواهان پروندهها را اشخاص عادی تشکیل میدهند که نسبت به این حقوق آگاهی لازم را ندارد، قانونگذار به منظور فراهم کردن زمینه استفاده آنها از این حقوق که یکی از مهمترین مصادیق حقوق شهروندی است، علیرغم ایراداتی که از لحاظ نظری دارد و اشکالاتی که ممکن است در عمل بهبار بیاورد، ضابطان دادگستری و مقامات قضایی را مکلف به تفهیم و اطلاع دادن این حقوق به اشخاص مذکور کرده و تخلف از این تکلیف را مستوجب ضمانت اجرا دانسته است.
Observing the rights of litigants in the criminal justice system indicates the importance that governments attach to fair trials. The legislator in the Criminal Procedure Code of 2013 seeks to give equal possibility to all parties to the dispute. The right to know a right in many cases is not less important than that right, because many rights are not enforced because they are not known, and the parties cannot defend their rights in a timely manner, and as a result, they become confused. Since most of the plaintiffs, defendants, and witnesses of cases are ordinary persons who do not have the necessary knowledge of these rights, the legislator has obliged the legal authorities, which is one of the most important instances of civil rights, to exercise these rights and obliges the judicial authorities to inform the persons mentioned above.