چکیده:
گرایشهای رشته زبان و ادبیات فارسی در کنار برخی فایدهها، اشکالاتی بنیادین نیز دارند. مهمترین اشکال، فقر مبانی نظری در تعریف این گرایشها است. همین فقدانِ بنیانهای نظریِ مشخص و روشمند موجب دخالت برخی مبانی و پیشفرضهای ناآگاهانه در هدفگذاری و تعریف این گرایشها و برنامههای درسی آنها شده است. در مقاله حاضر با مرور برخی از این گرایشها به بحث درباره این مبانی غیرروشمند و مشکلات و آسیبهای آنها پرداختهام. مهمترین این موارد عبارتند از: فهم متعارف از ادبیات و مفاهیم وابسته، تغییر ماهیت برخی دروس و گرایشها در اثر سلطه ادبیات عامیانه، تقلیلگرایی در نگاه به متون و موضوعات بهخاطر تأکید سطحی بر بومیسازی، و تکیه بر رویکرد تکرشتهای. هر یک از این موارد پیوندی نزدیک با یکدیگر دارند؛ یعنی وجود یکی از این موارد (بهویژه تکیه بر فهم متعارف از ادبیات) در هر گرایش، دیگر اشکالات را نیز در آن گرایش ایجاد کرده است. این مبانی غیرروشمند، بیش از همه بر ضعف نگاه پژوهشی در ادبیات دانشگاهی اثرگذار هستند و به فاصله گرفتن از نگاه پژوهشی، انتقادی و مسألهمحور در این گرایشها دامن زدهاند. در این مقاله بر برخی از معیارها همچون توجه به رویکرد میانرشتهای برای گسترش روشمند و پژوهش-محور رشته ادبیات نیز تأکید شده است.
The majors of Persian language and literature have fundamental drawbacks besides their benefits. Lack of research view as main properties of graduate studies is the most important of these majors. Viewing some of these majors, in this paper, we have investigated the drawbacks and weaknesses led to the absence of research view in these majors. The most important of these items are traditional and theme- oriented view of classification and definition of the majors, lack of problematic and methodical view in the definition of majors and curriculum, reductionism in the selecting the texts and subjects because of superficial focusing on localization, lack of interdisciplinary approach. These drawbacks are in relation to each other, hence, one of these items results in the others. The most effect of these drawbacks is the lack of research view in academic literature. In this paper, we have emphasized on the attention to interdisciplinary approach for methodical and research-oriented extending department of Persian language and literature major.
خلاصه ماشینی:
٢. پيشينۀ پژوهش پيش تر در برخي مقالات به نقد برخي از اين سرفصل ها و دروس پرداخته شده است ؛ ازجمله ابوالفضل حري (١٣٩٨) که در مقاله اي با بررسي سرفصل کارشناسي ارشد ادبيات روايي، مواردي چون نامشخص بودن «اهداف ، محتويات ، روش ها و ارزيابي برنامۀ درسي اين گرايش » و همچنين «کلي بودن و مرتبط نبودن سرفصل ها و شرح و توصيف واحدهاي مرتبط و روزآمد نبودن منابع و بيارتباط بودن واحدهاي مصوب با گرايش ادبيات روايي» را به عنوان آسيب هاي اين گرايش ارائه کرده است (حري، ١٣٩٨: ١٣٧).
به همين دليل در گرايش «ادبيات کودک و نوجوان »، که به نظر ميرسد يکي از روشمندترين گرايش هاي مصوب است ، سرفصل درس «روش تحقيق » نيز جزييات پذيرفتنيتري دارد؛ چنانکه در اين گرايش اولا، روش نقد و پژوهش بيش از ساير موارد مورد توجه قرار گرفته و ثانيا، موضوعاتي مرتبط با روش شناسي تحقيق (پارادايم ها و رويکردها) برجسته شده اند (برنامۀ درسي کارشناسي ارشد ادبيات کودک و نوجوان ، ١٣٩٣: ٣٤).
[in Persian] Barnāme-ye Darsi-ye Dore-ye Doktori-ye Adabiyāt-e Hamāsi (n.
[in Persian] Barnāme-ye Darsi-ye Dore-ye Doktori-ye Adabiyāt-e Ghenāei (2011).
[in Persian] Barnāme-ye Darsi-ye Dore-ye Kārshenāsi-ye Arshad Adabiyāt-e Pāydāri (2013).
[in Persian] Barnāme-ye Darsi-ye Dore-ye Kārshenāsi-ye Arshad Adabiyāt-e Ravāei (2014).
[in Persian] Barnāme-ye Darsi-ye Dore-ye Kārshenāsi-ye Arshad Adabiyāt-e Kudak o nojavān (2014).
[in Persian] Barnāme-ye Darsi-ye Dore-ye Kārshenāsi-ye Arshad Adabiyāt-e Mo’ā ser (2015).
[in Persian] Barnāme-ye Darsi-ye Dore-ye Kārshenāsi-ye Arshad Adabiyāt-e Mahz (2016).