چکیده:
یکی از آداب تلاوت قرآن کریم که در روایات فریقین مورد توجه قرار گرفته، دربارۀ چگونگی اجرای نغمات در هنگام تلاوت قرآن کریم است. دستهای از روایات به مسئله صوت حسن اشاره داشتهاند و دستهای دیگر به مسئلۀ تحزین صوت در هنگام تلاوت اشاره میکنند. موضوع مقاله حاضر بررسی مسئله صوت حسن و تحزین صوت در روایات فریقین است که با روش توصیفی و تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای انجام میشود. از مهمترین نتایج مقاله حاضر آن است که دو موضوع فوق در روایات فریقین مورد توجه قرار گرفته است. آیات مربوط به صوت حسن به دو دسته تقسیم میشوند: آیاتی که مستقیم به صوت حسن در تلاوت قرآن توجه میدهند و آیاتی که مستقیم به بحث تلاوت قرآن مرتبط نمیشوند اما میتوان از آنها برای تأیید صوت حسن در تلاوت بهره برد. روایات نقل شده در این باره دارای دلالت مستقیم و غیر مستقیم هستند. در منابع شیعه و اهلسنّت به هر دو ویژگی صوت حسن و تحزین صوت توجه شده است. تحزین صوت میتوان به معنای شدت و استحکام در تلاوت نیز باشد.
One of the etiquettes of Quranic recitation that has received attention in the narrations of two major sects of Islam i.e. Shia and Sunni is related to how melodious tones are performed during the recitation of the Holy Quran. Some narrations refer to the concept of “beautiful recitation”, while others highlight the issue of “voice modulation” during Quranic recitation. This article investigates the concepts of beautiful recitation and voice modulation in the narrations of Shia and Sunni using a descriptive and analytical approach, drawing upon library resources. Among the most important findings of this article is that both of these concepts are emphasized in the narrations of Shia and Sunni. Verses related to beautiful recitation can be categorized into two groups: those that directly address beautiful recitation during Quranic recitation and those that may not directly pertain to Quranic recitation but can be used to confirm the concept of beautiful recitation. The narrations on this subject contain both direct and indirect indications. Both Shia and Sunni sources have given attention to the qualities of beautiful recitation and voice modulation. Voice modulation can also imply intensity and strength in recitation etiquette.
خلاصه ماشینی:
برر سی مسئله صوت حسن و تحزین در روایات فریقین 1 محمد امینی تهرانی 2 و سیدعلی میرداماد 3 و فرهاد عباسی 4 و سیدعلی عباس 5 چکیده یکی از آداب تلاوت قرآن کریم که در روایات فریقین مورد توجه قرار گرفته، دربارۀ چگونگی اجرای نغمات در هنگام تلاوت قرآن کریم است.
لذا برای تلاوت کلام الهی از طرف پیامبر اکرم( و اهل بیت (علیهم السلام) قاعده و قانون بیان شده که قاری قرآن باید هنگام تلاوت این قواعد را رعایت کند.
حکم زیباخوانی در آیات آیات قرآنی که درباره زیباخوانی مورد استناد قرار میگیرد را میتوان به لحاظ صراحت در دلالت به دو دسته تقسیم کرد: دسته اول آیاتی که صراحتا به زیباخوانی در قرائت قرآن کریم اشاره دارند و دسته دوم آیاتی که صراحتا اشاره ندارند اما دلالت آنها به شکلی است که میتواند به صورت غیر مستقیم تأییدی بر زیباخوانی قرآن کریم نیز باشد.
روایات متعددی از پیامبر گرامی اسلام( و اهل بیت^ نقل شده که در بیان معنای ترتیل قرآن است؛ از جمله: امام موسی کاظم( از پدران معصومش روایت میکند: از رسول خدا( دربارۀ آیۀ یاد شده سؤال شد؛ فرمود: «بَینْهُ تِبْیاناً؛ وَ لَا تَنْثُرْهُ نَثْرَ الرَّمْلِ، وَ لَا تَهُذَّهُ هَذَّ الشِّعْرِ.
برخی از این آیات مستقیم مربوط به تلاوت قرآن کریم نیستند؛ اما حسن صوت را به صورت عام مورد توجه قرار داده و بر فضیلت صدای نیکو در بسیاری از کارها تاکید کردهاند.