چکیده:
این مطالعه با هدف معرفی پرسشنامۀ سنجش میزان خردمندی (WMQ) دانشآموزان نگاشته شده است. این مطالعه به لحاظ هدف جزء پژوهشهای توسعهای – کاربردی و به لحاظ شیوۀ گردآوری دادهها از نوع توصیفی- پیمایشی است. جامعۀ آماری در این پژوهش، شامل کلیۀ دانشآموزان نوجوان مدارس دخترانه و پسرانه متوسطۀ اول شهر اصفهان (52813) نفر در سال تحصیلی 98-1397 بود. برای نمونهگیری از روش تصادفی خوشهای استفاده شد و400 نفر، در نمونۀ اصلی قرار گرفتند. برای بررسی روایی پرسشنامه از روشهای تحلیل عاملی، روایی محتوی و روایی سازه استفاده گردید. دادهها با نرمافزارهای Spss و AMOS و به روش ضریب همبستگی، تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی تحلیل شد. مقدارKMO (892/0) حاکی از کفایت نمونهبرداری بوده است. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که هشت عامل خردمندی عمومی، خردمندی دینی، خرمندی عاطفی، خردمندی انسانی، خردمندی معنوی، خردمندی اخلاقی، خردمندی اجتماعی و خردمندی علمی و مقادیر ویژۀ بیش از یک توانستهاند 494/71 درصد از واریانس گویهها را تبیین کنند. پایایی پرسشنامه برحسب ضریب آلفای کرونباخ 895/0 و برای عوامل به ترتیب عامل اول (خردمندی عمومی) 756/0، عامل دوم (خردمندی دینی) 727/0، عامل سوم (خرمندی عاطفی) 715/0، عامل چهارم (خردمندی انسانی) 712/0، عامل پنجم (خردمندی معنوی) 700/0، عامل ششم (خردمندی اخلاقی) 702/0، عامل هفتم (خردمندی اجتماعی) 680/0 و عامل هشتم (خردمندی علمی) 672/0 محاسبه شد. نتایج تحلیل عاملی تاییدی مرتبۀ اول نشان داد که شاخص برازش مدل، در سطح مطلوبی قرار دارد. در مجموع نتایج حاصل از بررسی روایی و محاسبۀ پایایی پرسشنامه و هماهنگی مولفهها با یکدیگر و با نمرۀ کل، نشان میدهد پرسشنامه کفایت لازم را دارد و ابزار مناسبی برای سنجش خردمندی دانشآموزان نوجوان است.
This study has been written with the aim of introducing a questionnaire to measuring of students' level of wisdom. The present study is a part of development-applied research in terms of purpose and descriptive-survey type in terms of data collection method. The statistical population in this study included all adolescent students of girls 'and boys' high schools in Isfahan in the number of 52813 people in the academic year 1397-98. Cluster random sampling method was used and 400 people were included in the main sample. Factor analysis, content validity and construct validity were used to evaluate the validity of the questionnaire. Data were analyzed using Spss and AMOS software using correlation coefficient, heuristic and confirmatory factor analysis. The KMO value (0.892) indicated the adequacy of sampling. The results of factor analysis showed that the eight factors of general wisdom, religious wisdom, emotional wisdom, human wisdom, spiritual wisdom, moral wisdom, social wisdom and scientific wisdom and special values higher than one could have been 71.494% of the variance of items. The reliability of the questionnaire in terms of Cronbach's alpha coefficient was 0.895 and for the first factors (general wisdom) 0.756, the second factor (religious wisdom) 0.727, the third factor (emotional wisdom) 0.715, the fourth factor (human wisdom) 0.712, the fifth factor (spiritual wisdom) 0.700, the sixth factor (moral wisdom) 0.702, the seventh factor (social wisdom) 0.680 and The eighth factor (scientific wisdom) was calculated 0.672.The results of the first-order confirmatory factor analysis showed that the model fit index is at a desirable level. In general, the results of the validity study and the calculation of the reliability of the questionnaire and the coordination of the components with each other and with the total score, show that the questionnaire is sufficient and is a suitable tool for assessing the wisdom of adolescent students.
خلاصه ماشینی:
در مجموع نتایج حاصل از بررسی روایی و محاسبۀ پایایی پرسشنامه و هماهنگی مؤلفهها با یکدیگر و با نمرۀ کل، نشان میدهد پرسشنامه کفایت لازم را دارد و ابزار مناسبی برای سنجش خردمندی دانشآموزان نوجوان است.
کلیدواژهها: پرسشنامۀ خردمندی، تحلیل عاملی، خردمندی، دانشآموزان متوسطۀ اول Construction and standardization of Wisdom Measuring Questionnaire (WMQ) for high school students in Isfahan Mohammad Ali Salmani Ardani, Phd student Psychology and Exceptional Children Education, Islamic Azad University, Central Tehran Branch.
بر این اساس جوادی آملی به پرورش جنبۀ عقلانی انسان برای رسیدن به غایت اهداف مهم تربیتی اهمیت فراوان میدهد(Rezaei, Norouzi & Sepahi, 2014) ؛ زیرا اولاً خردمند در زندگی خود به موقعیتهای بسیاری دست مییابد و در مقابل، بیخرد به آرمانهای کمتری در زندگی میرسد (Jafari, Talepasand & Rahimian booger, 2017) و در ثانی خردمندی، توانایی استفاده از استدلال عملگرایانه برای حل چالشهای مهم زندگی است (Akbari, Hashemi & khabbazi Kenari, 2016).
در سطحبندی حجم نمونه برای تحلیل عاملی، 300 نفر خوب و 500 نفر خیلی خوب بیان شده است (Ayati, Asadiyounesi & Azadegan, 2017 )؛ بنابراین با توجه به اینکه در تحقیقات با مبنای ساخت و بررسی ویژگیهای روانی که در آن تحلیل عاملی انجام میشود حجم نمونه نباید کمتر از 200 نفر باشد (Sharifi & Sharifi, 2019)، نمونۀ پژوهش بالاتر از سطح خوب، با 400 نفر دختر و پسر تیزهوش و عادی (از هر گروه 200 نفر) به روش نمونهگیری تصادفی خوشهای انتخاب گردید.