چکیده:
امروزه ذخیرهسازی اسپرم در بانکهای مخصوص این کار بهمنظور اهدای آن به زوجهای نابارور یا بهمنظور بهرهگیری آن برای صاحب اسپرم در زمان بروز حوادثی که درصد باروری وی کاهش مییابد، تشکیل میشود. ایجاد و فعالیت این بانکها در کشورهای اسلامی، مورد مداقه و مناقشات فقهی از سوی برخی اندیشمندان قرار گرفته است؛ از جمله آنکه آیا دادوستد اسپرم، با توجه به نجاست و عدم مالیت آن و دریافت مبالغ فراوان در قبال واگذاری آن به این بانکها، صحیح است؟ آیا اهدای اسپرم بیگانه به زوجهای نابارور، موجب تضییع حق هویت و از بین رفتن نسب کودکان متولد از این اسپرمها نیست؟ ذخیرهسازی اسپرم و تزریق آن به رحم بیگانه یا تزریق آن به رحم همسر، بعد از وفات صاحب اسپرم، آیا با اصول و قواعد حاکم در فقه شیعه سازگاری دارد؟ پژوهش حاضر که با روش تحلیلی و توصیفی به بررسی این مناقشات پرداخته، چنین نتیجه گرفته است که اولاً با وجود منافع محلله و عقلایی در اهدای اسپرم، مانعی در دادوستد آن نیست، همانطور که اهدای آن به زوجهای نابارور سبب گم شدن نسب کودکان متولد از این روشها و نیز تضییع حق هویت آنان نمیباشد. ثانیاً تزریق اسپرم به رحم بیگانه یا رحم همسر بعد از وفات صاحب اسپرم، حرمت تکلیفی ندارد و هیچیک از مناقشات پیشگفته بهلحاظ فقهی، مانعی برای ایجاد بانک اسپرم و بهرهوری از آن نمیباشد.
Today, sperm is stored in special banks in order to donate it to infertile couples or to use it for the owner of the sperm, when incidents occur that reduce his fertility. The establishment and activity of these banks in Islamic countries have been the subject of jurisprudential debates by some scholars, including whether it is correct to trade sperm, considering its impurity and lack of wealth and receiving large sums of money for handing it over to these banks? Does not donating foreign sperm to infertile couples violate the right to identity and destroy the lineage of children born from these sperms? Is storing sperm and injecting it into a stranger's womb or injecting it into the wife's womb after the death of the sperm owner compatible with the ruling principles and rules in Shia jurisprudence? This research, which is done by descriptive- analytical method, has been analyzed these controversies and concluded that first, despite the local and rational benefits of sperm donation, there is no obstacle in its trade, just as donating it to infertile couples does not cause the loss of the lineage of the children born from these methods and does not violate their right to identity. Secondly, injecting sperm into a stranger's womb or the wife's womb after the death of the owner of the sperm does not have any obligation and none of the aforementioned disputes is an obstacle to establishing a sperm bank and using it from a jurisprudential point of view.
خلاصه ماشینی:
ایجاد و فعالیت این بانکها در کشورهای اسلامی، مورد مداقه و مناقشات فقهی از سوی برخی اندیشمندان قرار گرفته است؛ از جمله آنکه آیا دادوستد اسپرم، با توجه به نجاست و عدم مالیت آن و دریافت مبالغ فراوان در قبال واگذاری آن به این بانکها، صحیح است؟ آیا اهدای اسپرم بیگانه به زوجهای نابارور، موجب تضییع حق هویت و از بین رفتن نسب کودکان متولد از این اسپرمها نیست؟ ذخیرهسازی اسپرم و تزریق آن به رحم بیگانه یا تزریق آن به رحم همسر، بعد از وفات صاحب اسپرم، آیا با اصول و قواعد حاکم در فقه شیعه سازگاری دارد؟ پژوهش حاضر که با روش تحلیلی و توصیفی به بررسی این مناقشات پرداخته، چنین نتیجه گرفته است که اولاً با وجود منافع محلله و عقلایی در اهدای اسپرم، مانعی در دادوستد آن نیست، همانطور که اهدای آن به زوجهای نابارور سبب گم شدن نسب کودکان متولد از این روشها و نیز تضییع حق هویت آنان نمیباشد.
نوشتار پیشرو پس از بیان چرایی عملیات فریز اسپرم در بانکهای اسپرم، ایرادات فقهی تشکیل بانک اسپرم را (که مربوط است به بیع اسپرم، حق هویت کودکان متولد از اسپرمهای ذخیرهشده در این بانکها و نیز حرمت تکلیفی استفاده از اسپرم بیگانه یا استفاده از آن برای همسر پس از وفات صاحب اسپرم) ذکر میکند و با استفاده از اصول و قواعد مورد استفاده در استنباط احکام، به بررسی و پاسخ به مناقشات و پرسشهای یادشده خواهد پرداخت.