چکیده:
مسکن و مسائل مرتبط با آن مسالهای جهانی است و برنامهریزان و سیاستگذاران در کشورهای مختلف به دنبال راهحلهایی برای برون رفت از مشکلات مربوط به آن هستند. (37:2005, Kalarickal and Buckly ) نیاز به مسکن از جمله نیازهای بنیادی جوامع است. ولی امروزه نه تنها تامین مسکن بلکه چگونگی تامین آن نیز از مباحث جامعه کنونی است و منجربه آن شده است که تامین مسکن برای قشر کم درامد و آسیب پذیر جامعه از دغدغههای دولت حاکم در هر کشوری باشد. از راه حلهایی که برای این امر مطرح شد بحث مسکن اجتماعی است. مسکن اجتماعی در اروپای شمالی و بیشتر دولت های سوسیالیست به شکلی وسیع وجود داشته است. بعد از جنگ جهانی، یعنی زمانی که دولت ها مداخالت زیادی در اقتصاد داشتند، مسکن اجتماعی هم قویتر از هرزمانی به صحنه آمد. در ایران نیز طرح تولید انبوه مسکن ارزان برای گروههای کم درآمد طی چهار دهه با سیاست های متفاوت از جمله مسکن مهر مطرح گردید. پژوهش حاضر از روش مقایسهای و تحلیل محتوای کیفی و با استفاده از مطالعات میدانی و کتابخانهای استفاده میکند. با توجه به نوع رویکرد و محتوای مقاله، دیدگاهها در دو تجارب کلی مسکن مقرون به صرفه داخلی و خارجی تقسیمبندی شده و سپس میزان انطباق آنها با یکدیگر مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت.
خلاصه ماشینی:
(برنامه تأمين ٤ ميليون مسکن / مقاله شماره ٣٣٧؛ سهراب مشهودي؛ ١٤٠١) دو- سياست شهرهاي جديد شهرهاي جديد بعد از انقلاب اسلامي بر مبناي مصوبه ١٣٦٤ هيات وزيران و در راستاي اهدافي چون هدايت سرريز جمعيت و تمرکز زدايي از شهرهاي بزرگ و مادرشهرها و پاسخ گويي به نياز مسکن گروه هاي کم و متوسط درآمد تصويب شدند و قرار است کل اين شهرها در مجموع تا سال ١٤٠٠ از ظرفيت جمعيت پذيري به ميزان سه و نيم ميليون نفر پانزده درصد جمعيت شهرهاي بزرگ برخوردار شوند (خاکپور و اميري،١٣٨٩،٣) برنامه بعدي کوشش در جذب سرريز جمعيت شهري (که عمدتا گروه هاي کم درآمد هستند) در شهرهاي جديد بود.
(برنامه تأمين ٤ ميليون مسکن / مقاله شماره ٣٣٧؛ سهراب مشهودي؛ ١٤٠١) بررسي تجارب دهه ها سياستگذاري در مسکن در ايران نشان ميدهد که از مهمترين راهکارهاي تامين کمبود عرضه مسکن عبارت است از: صنعتي شدن ساخت و ساز مساکن ساماندهي، بهسازي، نوسازي، توانمندسازي و تواناسازي سکونتگاههاي نابسامان شهري به جاي به رسميت نشناختن و يا انهدام اين بافتها سياست مسکن مقرون به صرفه يا مسکن اجتماعي در دنيا مسکن اجتماعي در انگلستان برنامه ساخت مسکن اجتماعي ١٧ درصد مجموع تامين مسکن را به خود اختصاص داده است و تامين زمين براي ساخت اين واحدها برعهده نهادهاي محلي است .
در سياستهاي مسکن ژاپن ، تامين مسکن گروه هاي هدف مختلفي مدنظر قرار گرفته اند اما بيشترين تمرکز برنامه ها بر تامين مسکن اقشار آسيب پذير (سالمندان ، خانوارهاي مادر سرپرست و افراد معلول و بيمار) و نيز قشر کم درآمد جامعه بوده است شرايط متقاضيان اين نوع خانه ها سطح درآمدي کمتر از مقدار تعيين شده (درآمدشان ٤٠ درصد پايين تر از ميانگين درآمد کشور باشد: ٢: متاهل بودن : عدم توانايي تهيه مسکن .