چکیده:
یکی از راههای ژرفا بخشیدن به داستان و تقویّت تأثیر آن بر مخاطب، پردازش درست و قوّتمند شخصیّت است. شخصیّت یکی از دغدغههای اصلی نزد روانشناسان بوده است. جستار حاضر با رویکردی توصیفی- تحلیلی به بررسی روانشناسی شخصیّت «بهمن» پرداخته است. آثار حماسهای ایران زمین، سرشار از قهرمانی، پهلوانی، مردانگیها، افتخارات و پیروزیهاست. این آثار، مجموعهای از روایتهای داستانی و اپیزودیک هستند که شاعران با استفاده از شگردهای شخصیّتپردازی چه به روش مستقیم و چه غیرمستقیم به شناخت هر چه بیشتر ویژگیهای روانی شخصیتها این آثار همّت گماشتهاند. آیزنک با استفاده از «نظریۀ تحلیل عاملی آیزنک» که مکمل و جامع بسیاری از نظریّات روانشناسی شخصیّت است با تأکید بر دو عامل نقش وراثت و محیط توانسته به روانشناسی شخصیّتهای داستان بپردازد، بنا بر نظر آیزنک بهمن در آثار حماسی دارای شخصیتّی پویا و خاکستری است همچنین با تأثیر «نهادِ» حریص و جنگ طلبش، او را شخصی روانرنجور و روانپریش شناسانده است. نتیجۀ حاصل از این پژوهش این است که آثار حماسی توانستهاند با بیان جزئیات روحی قهرمانان و شخصیتهای داستان بنیان محکمی از تحلیل شخصیت بهمن را به تصویر بکشند.
One of the ways to deepen the story and strengthen its impact on the audience is to properly and strongly process the character. Personality has been one of the main concerns among psychologists. The present study examines the psychology of Bahman's personality with a descriptive-analytical approach. Iran's epic works are full of heroism, heroism, masculinity, honors and victories. These works are a collection of fictional and episodic narratives that poets use personalization techniques, both directly and indirectly, to understand the psychological characteristics as much as possible The characters of these works have been appointed. Eysenck has been able to psychologicalize the characters by using Eysenck's theory of factor analysis, which complements and comprehensively complements many of the theories of personality psychology by emphasizing on the two factors of inheritance and environment, according to Eisenk Bahman in epic works with a dynamic and gray personality, and with the influence of his greedy and belligerent "institution", he has been recognized as a psychopathic and psychotic person. The result of this study is that epic works have been able to provide a solid foundation by detailing the spirits of the heroes and characters of the story Depict avalanche character analysis
خلاصه ماشینی:
آيزنک با استفاده از «نظريۀ تحليل عاملي آيزنک » که مکمل و جامع بسياري از نظريات روانشناسي شخصيت است با تأکيد بر دو عامل نقش وراثت و محيط توانسته به روانشناسي شخصيت هاي داستان بپردازد، بنا بر نظر آيزنک بهمن در آثار حماسي داراي شخصيتي پويا و خاکستري است هم چنين با تأثير «نهاد» حريص و جنگ طلبش ، او را شخصي روان رنجور و روان پريش شناسانده است .
چــو بــا او بــود پــارس پرهيزگــار مـــر او را بـــه تنهـــا ســـپاهي شـــمار فـــراوان بـــه راه انـــدرش ديـــده ام هنرهـــــــــاي او را پســـــــــنديده ام ز هنجــار، بــورش دونــده تــر اســت ز پرتــــاب ، تيــــرش پرنــــده نرســــت شـــنيدم کـــه جـــز رســـتم نامـــدار نتابـــد کســـش گـــرز هنگـــام کـــار (همان : ١٧٦) شاخص ترين لقب بهمن که موجب شده تا وي را با اردشير اول مطابقت داده و يکي بدانند دراز دستي وي است که بعضي آن را در معني حقيقي فرض کرده اند، از جمله چــو بــر پــاي بــودي سرانگشــت او ز زانـــو فـــزون تـــر بـــدي مشـــت او (فردوسي، ١٣٨٣، ج ٦: ٣٢٠) شـنيدم مـن کـه بـر پـاي ايسـتاده رســيدي تــا بــه زانــو دســت بهمــن (منوچهري، ١٣٧٠: ٨٨) شخصيت بهمن پوياست و تغييرات شگرفي در مسير داستان در طرز تفکر او به وجود ميآيد، چنانکه گاهي از کينه جويي دست برميدارد و گاهي سعي ميکند تمامي نياکان رستم حتي دخترانش را در آتش انتقام خويش بسوزاند.
در واقع منفيترين جنبۀ شخصيت بهمن کينه توزي و انتقام وي است که باعث ميشود کمر به قتل تمامي خاندان رستم ببند و در اين راه توفيق نيز حاصل ميکند.