چکیده:
یکی از توثیقات عام در علم رجال قرار گرفتن بنی فضال در سند یک روایت است که خاندان بنیفضال مشهور به فطحی بودن هستند - فطحیها گروهی از شیعیان بودند که پس از امام صادق علیهالسلام، به امامت عبدالله افطح، فرزند بزرگ ایشان معتقد شدند - ولی آیتالله العظمی خامنهای عقیده مشهور را درباره فطحی بودن بنی فضال نمیپذیرند. از دیدگاه ایشان حسن بن علی بن فضال و فرزندش علی بن حسن، فطحی نیستند، بلکه چون در طایفه فطحیها بودهاند، به اشتباه فطحی محسوب شدهاند. علاوهبر این، بسیاری از کسانیکه به امامت عبدالله افطح معتقد شدند، بعد از مرگ او به حضرت موسی بن جعفرعلیهماالسلام برگشته و امامت ایشان و امامان بعد از ایشان را پذیرفتند، ازاینرو روایات آنها نهتنها قابلاعتماد، بلکه صحیحه میباشد.
One of the authentic sources of narrations in the science of Rejal is the citation of Bani Fazzal in a source of a narration. Bani Fazzal family was Fathit– who believed Abdullah al-Aftah was the succeeding Imam after his father Imam Ja'far al-Sadiq's martyrdom. Ayatollah Khamenei opposes this view that Bani Fazzal family belonged to Fathites. From Ayatollah Khamenei’s point of view, he was Hassan ibn Ali ibn Fazzal who was not a Fathit and was mistakenly considered as Fathit because he used to live among them. Furthermore, many of those who believed that Abdullah al-Aftah was the succeeding Imam, he, after his death, turned to Imam Musa ibn Ja’far and accepted his Imamat and Wilayat; therefore, their narrations are both reliable and Sahih.
خلاصه ماشینی:
کشی مینویسد: ابوعمرو میگوید از ابوالنضر محمد بن مسعود درباره تمام این راویان پرسیدم، در پاسخ گفت: اما علی بن حسن بن علی بن فضال من در بین کسانیکه در عراق و ناحیه خراسان دیدهام، فقیهتر و فاضلتر از علی بن حسن در کوفه ندیدهام و هیچ کتاب از کتابهای فراهم شده از قول ائمه علیهمالسلام نبوده است، مگر اینکه در نزد وی موجود بود و او بیشتر از همه مردم حافظ حدیث بود، جز اینکه وی فطحیمذهب بوده و معتقد به امامت عبدالله بن جعفر و بعد از او، ابوالحسن موسی علیهالسلام بوده است و او ازجمله افراد مورد وثوق میباشد (شوشتری، 1410: 7/413).
البته معروف بودن دو تن از بنی فضال - حسن بن علی و فرزندش علی بن حسن بن علی – بدانمعنا نیست که دیگر فرزندان حسن از دایره بنی فضال خارج شده و توثیقاتی که درباره بنی فضال آمده شامل آنها نشود، ازاینرو آیتالله خامنهای در وثاقت حسن بن علی یا فرزند ایشان أحمد بن حسن بن علی تفاوتی قائل نیستند: «عن الحسن بن علی، عن أبیه، عن علی بن عقبه، عن موسی بن أکیل النمیری، موسی بن أکیل النمیری و علی بن عقبه، هر دو توثیق شدهاند و مراد از حسن بن علی، حسن بن علی بن فضال است علی القاعده، یعنی غیر از او کسی نمیتواند باشد، حسن بن علی بن فضال راوی کتاب علی بن عقبه میباشد، و حسن بن علی بن فضال در کتب أربعه روایات زیادی را از او نقل کرده است، بنابراین، حسن بن علی در اینجا حسن بن علی بن فضال میباشد، او نقل میکند از پدرش، عن أبیه، یعنی علی بن محمد بن فضال، این پدر توثیق نشده و بلکه هیچ روایتی از او نقل نشده است، ...