چکیده:
متون نظم و نثر ادب فارسی علاوهبر دارا بودن مضامین زیبای ادبی، مذهبی، اخلاقی، علمی و ... دربردارندۀ اطلاعات مفیدی درخصوص اجتماعات و طرز زندگی ایرانیان در قرون گذشته و حال هستند. در متون نظم عصر صفویه که مقارن با ظهور سبک هندی در شعر فارسی است، شاهد نمود بیشتر عناصر گوناگون فرهنگ عامه ازجمله، فرهنگ اعتقاد به فال و طالع هستیم. در این میان، کتاب فالنامه یکی از آثار فاخر ادبی دورۀ صفویه است که به شکل نسخ مصور نیز وجود دارد و نسخهای از آن در موزه توپقاپی سرای استانبول نگهداری میشود. محسن تأثیر تبریزی نیز از شاعران با ذوق عصر صفویه در غزلیاتش اشارات زیادی به مسائل مرتبط با فرهنگ عامه ازجمله باورها، رسوم، نحوه زندگی مردم، زبان محاوره و... دارد؛ بنابراین در این پژوهش سعی خواهد شد پس از اشاره به اوضاع سیاسی و اجتماعی عصر تأثیر تبریزی و بیان علل نفوذ چشمگیر فرهنگ عامه در شعر این دوره، به بازتاب فرهنگ فال و طالع در غزلهای او بپردازیم؛ و با ارائه نمونههایی از ابیات، زیباییهای شعر وی و دیدگاهش را در این خصوص نشان دهیم همچنین تأکیدی داشته باشیم به اهمیت مطالعات ادب فارسی در جهت احیا و حفظ فرهنگ عامه ایران. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر دادههای منابع کتابخانهای به رشته تحریر در آمده است. یافتههای پژوهش حاکی از نقش پررنگ فرهنگ عامیانۀ فالبینی در آثار تأثیر تبریزی و فالنامه مصور موجود در موزه توپقاپی سرای استانبول است.اهداف پژوهش: بررسی بازتاب انواع طالعبینی و ابزار آن در غزلیات تأثیر تبریزی.بررسی بازتاب انواع فال و استخاره در غزلیات تأثیر تبریزی.سؤالات پژوهش:بازتاب انواع طالعبینی و ابزار آن در غزلیات تأثیر تبریزی چگونه است؟بازتاب انواع فال و استخاره در غزلیات تأثیر تبریزی چگونه است؟