چکیده:
تصویر ذهنی یک تصویر انباشته است که زمان و هویت های مکانی را منعکس میکند و آن وجه از شهر میباشد که توسط تعداد زیادی از شهروندان ادراک میشود و ارزش خاصی بر عزت نفس یک جامعه و فرهنگ آن دارد. جداره های شهری نیز نخسین جلوه از شهر هستند که در لایه های عمیق ادراکی شهروندان پدیدار میشود، این دو پارامتر بر روی یک دیگر تاثیر غیر قابل انکار دارند. در دهه های گذشته این موضوع تبدیل به یک چالش و سبب از بین رفتن هویت های ساختاری شده است. هدف اصلی این پژوهش تبیین شناسایی ابعاد و معیارهای موثر در طراحی جداره محورهای تاریخی با تاکید بر تصویر ذهنی شهروندان میباشد. به منظور بررسی هدف پژوهش روش فراتحلیل مورد استفاده قرار گرفته است. جستجوها به صورت دستی و مبتنی بر کلید واژه های مرتبط (تصویر ذهنی، جداره های شهری، محورهای تاریخی) که در حدود 121 پژوهش شناسایی گردیده است. در مرحله اول با توجه به پروتکل تعیین شده برخی از مقالات از فرایند حذف شده است، جامعه آماری نهایی پژوهش 81 مقاله علمی-پژوهشی (فارسی و انگلیسی) مرتبط با موضوع که در بازه زمانی 1390-1400 و 2012 تا 2021 صورت پذیرفت. برای دسترسی به پژوهش های مرتبط در منابع انگلیسی از پایگاه های اطلاعاتی اسکوپوس، الزویر و برای پایگاه اطلاعاتی فارسی از مدارک علمی ایران (ایران داک) و بانک اطلاعاتی نشریات کشور (مگیران)، علم نت، سیولیکا، گوگل اسکالر کمک گرفته شده است. روش گردآوری اطلاعات بر طبق پروتکل PRISMA که استانداردی برای مطالعات فرا تحلیل میباشد. نتایج نشان میدهد که بیشتر مقالات صرفا به نام توصیفی و دارای حجم نمونه ها بسیار پایین میباشد که سبب ایجاد ضریب خطا در پژوهش ها شده است.
The mental image is an accumulated image that reflects the time and place identities; it is the aspect of the city perceived by a large number of citizens and has a special value on the society’s self-esteem and culture. The urban facade is also a unique manifestation of the city that emerges in the deep perceptual layers of the environment. The mental image in the urban facade has a cumulative cause that reflects the spatiotemporal characteristics of the background and context, which can be understood by a large number of people. These two factors have an undeniable effect on each other, the main purpose of which is to improve the perceptual and physical qualities of the urban landscape, which is clearly visible in historical situations. The main purpose of this research is to explain the identification of effective dimensions and criteria in designing the facade of historical axes with an emphasis on the mental image of citizens. In order to fulfill the purpose of the study, the meta-analysis method was used. Searches were done manually and based on related keywords (e.g., mental image, urban facade, and historical axes) and the type of hypotheses raised, 121 studies were identified with different titles related to the structure of the research being studied. In the first stage, according to the established protocol and standards, some articles were removed from the research process. Finally, 40 studies were excluded from the research process, and 81 scientific articles (Persian and English) related to the topic, which were in the period of 1390-1400 and 2012-2021, were selected as the statistical population of the research. Scopus and Elsevier databases were used for studies and access to related research in the Latin field, and for the Persian information database, Iranian scientific documents (irandoc), the country's publications database (Magiran), elmnet, Civilica, and Google Scholar were used. The data collection method was based on the PRISMA protocol, which is the standard for meta-analysis studies. The results show that most of the articles were reviewed only in the name of descriptive-analytical and did not provide a detailed structural framework for this issue and the volume of samples was very low, which caused a high error rate in the theoretical output of the studies. In the theoretical foundation section, more than 39% of articles lacked basic theory.
خلاصه ماشینی:
یکی از مباحث بسیار مهم در پژوهشهای علمی بازبینی تحقیقاتی است که تا به امروز صورت گرفته است، از این رو پژوهش حاضر تلاش دارد با فراتحلیل پژوهش های انجام شده در حوزه مورد مطالعه ابعاد، مولفه ها، شاخص های موثر در حوزه طراحی جداره محورهای تاریخی با تاکید بر تصویر ذهنی شهروندان را واکاوی کند.
یکی دیگر از موضوعات بسیار مهم در این فرایند به دلیل استفاده از روش فراتحلیل برای سیر تحول پژوهش ماهیت داده ها به صورت کمی میباشد، یعنی واحد تحلیل یافتههای دادهها کمی سایر مطالعات میباشد و جامعه آماری مورد مطالعه در باب این پژوهش تحقیقات علمی-پژوهشی مرتبط Mata Analyis با موضوع در بازه زمانی 1390 تا 1400 و در مقالات انگلیسی 2011 تا 2021 میباشد.
در این مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلی کلیه مجلات انگلیسی و فارسی مرتبط با موضوع پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است و سپس مقالات با توجه به معیارها مورد ارزیابی قرار گرفتهاند، این معیارها شامل: مروز نظام مند بودن، روش مطالعه مقاله و موضوعات از این دست میباشد و بعد از آن از چک لیست پریزما برای غربالگری مقالات استفاده خواهد شد تا آن دسته از مقالات وارد فرایند تحلیل شوند که ویژگی های لازم و مناسب را دارا باشند.
39 7- مولفههای موثر پژوهش: یکی از مهم ترین موضوعات در بدنه اصلی پژوهش بررسی محورهای مورد تحلیل است که بیشترین سهم متعلق به "ادراکات فضایی" بوده است و کمترین سهم مربوط به بعد "اقتصادی" و "زیست محیطی" است که توجه و اهتمام کمتری نسبت به آن صورت گرفته است در حالی که اهمیت و جایگاه ویژه در طراحی جداره های تاریخی و ایجاد تصویر ذهنی دارد.