چکیده:
رنگ پدیدهای است که میان جهان درون و بیرون انسان پیوند برقرار میکند و نقد روانشناسی رنگ، روشی مناسب برای تحلیل واکنشهای انسان نسبت به رنگهاست. یکی از آزمونهای علمی برای تحلیل روانشناسانه، آزمون هشتگانۀ ماکس لوشر است که بر اساس دادهها و ارقام هشت رنگ مختلف مورد بررسی قرار میگیرد. رنگها در شعر دارای معانی گوناگونی هستند و بررسی آنها بر اساس معیارهای روانشناسی، دادههای پنهان شخصیت شاعر را نمایان میسازد. محمد عفیفی مطر شاعر نوگرای مصر در اشعارش رنگهای فراوانی را به کار برده و به کمک این رنگها احساسات خود را نسبت به جهان اطرافش بیان کرده است. این پژوهش میکوشد تا بر اساس آزمون ماکس لوشر از رهگذر شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی به بررسی بازتاب رنگها در اشعارش بپردازد و تبلور احساسات شاعر را در این رنگها تحلیل کند. بر اساس یافتههای پژوهش گروه اول مطابق آزمون لوشر متشکّل از رنگ قرمز و سبز و بیانکنندۀ شور انقلابی، روحیۀ مبارزهجویی، انتقاد از حکومت و جسارت و خودباوری است و گروه دوم با رنگ سیاه و زرد بیانگر نگرش بدبینانه به جامعۀ مصر و امید نداشتن او به آیندة روشن است. گروه سوم متشکّل از رنگهای خاکستری و آبی بیانگر احساساتی مانند عشق و آرامش است که با نگاه به وضعیت موجود از میل به آنها احساس گناه میکند. گروه چهارم رنگ قهوهای و بنفش است که بیانکنندۀ موقعیت بیمیلی شاعر نسبت به برخی احساسات مانند محبت، آسایش و فردگرایی است.
یعد اللون من الظواهر التی تتواصل بین داخل الانسان وخارجه والدراسه السیکولوجیه للالوان طریقه جیده لتحلیل ردود افعال الانسان تجاهها. واختبار ماکس لوشر الثمانیه هو احدی الاختبارات العلمیه للتحلیل النفسی التی تعتمد علی بیانات وارقام من ثمانیه الوان مختلفه والالوان بما فیها من معان مختلفه تستخدم علی نطاق واسع فی الشعر وتکشف عن الوجوه الخفیه لشخصیه الشاعر معتمده علی المقاییس النفسیه. محمد عفیفی مطر هو شاعر مصری معاصر قام باستخدام الالوان فی قصايده والتعبیر عن احاسیسه تجاه العالم الواقع مستعینا بها. اذن تحاول هذه الدراسه وعبر المنهج الوصفی - التحلیلی ان تتناول مدی تاثیر الالوان فی اشعاره علی ضوء اختبار ماکس لوشر وتحلل ردود افعاله تجاهها. فنتايج البحث حسب المجموعه الاولی من الالوان الاحمر والاخضر لاختبار لوشر تبین العاطفه الثوریه وروح النضال وانتقاد الحکومه والشجاعه والثقه بالنفس والمجموعه الثانیه من لونی الاسود والاصفر تعبیر عن موقفه المتشايم امام المجتمع المصری وخیبه امله الی المستقبل فالمجموعه الثالثه بما فیها من لونی الرمادی والازرق توضح مشاعره من الحب والسلام مما یجعل المرء یشعر بالذنب من خلال نظرته الی الحاله الراهنه. وفی الختام تعبر المجموعه الرابعه من لونی البنی والارجوانی عما یدل علی عزوف الشاعر امام المشاعر من الحب والراحه والفردیه.
Color is a phenomenon which establishes a link between the inner and outer worlds of humans, and the critique of color psychology is a good method to analyze human reactions to colors. Luscher 8 Colour Test is one of the scientific tests for psychological analysis, which is based on data and figures from eight different colors. Colors symbolize many different things in poetry, and their study based on psychological criteria reveals the hidden traits of the poet's personality. A variety of colors have been applied in Mohammad Afifi Matar’s poetry, a modern Egyptian poet, to express his feelings towards the world around him. This study tries to investigate the reflection of colors in his poems based on Max Luscher test, and analyze his reactions to these colors. According to the research findings, the first group, consisting of red and green colors, expresses revolutionary passion, fighting spirit, criticism of the government, and courage and self-confidence. The second group, which includes black and yellow colors, expresses a pessimistic view of Egyptian society and lack of hope for a bright future. The third group, consisting of gray and blue colors, expresses some feelings such as love and peace, which desiring them makes him feel guilty considering the current situation. The fourth group contains brown and purple colors, which indicates the poet's reluctance to some feelings such as love, comfort and individualism.