چکیده:
برخی اخیرا ادعا نموده اند که واژه ی «مجنون» در قرآن براساس نظریه معنی، با «کاهن»، «ساحر»، «معلم» و «شاعر» همنشین شده و از آنجا که این واژهها نزد عرب جاهلی دارای بار مثبت معنایی هستند، لذا «مجنون» به معنای «دیوانه» صحیح نیست که بار معنایی منفی دارد. «جن زده» ترجمه صحیح «مجنون» است که ارتباط با جن را به ذهن متبادر میکند. هدف این پژوهش، یافتن مقصود و بار معنایی واژه ی «مجنون» در کاربردهای قرآنی است که با روش تحلیلی - توصیفی و با یافتن نمونه های قرآنی، به این پرسش، پاسخ مناسب یافته شده است. دست آورد این پژوهش این است که واژه ی «مجنون»، همیشه با واژههای فوق همنشین نشده؛ بلکه با هرکدامشان یک یا دو مرتبه و یا به صورت انفرادی، به کار رفته است. همچنین اگر ملقّب کردن به کاهن، معلّم و شاعر در جاهلیت، نشانه رفعت باشد، ملقّب بودن به کذّاب از همنشین های مجنون، چنین نیست و مفسران، مجنون را به فرد دارای جنون، تفسیر کردهاند که بار معنایی مثبتی ندارد. در چهار مورد نیز، پیامبر (ص) توسط کفار، با «به جنّه» توصیف شده که مفسران آن را به معنی «دیوانگی» گرفته اند. خدا نیز در چهار آیه با تعبیر «ما بصاحبکم من جنّه» این صفت را از حضرت نفی کرده است.
Some have recently claimed that the word "majnoon" in the Qur’an is associated with the meanings of "priest," "sorcerer," "teacher," and "poet" according to the theory of meaning. Since these words had positive connotations among pre-Islamic Arabs, it is argued that "majnoon" does not mean "madman," which has a negative connotation. The correct translation for "majnoon" is "possessed by jinn," which implies a connection with jinn. The purpose of this study was to find the intended meaning and connotation of the word "majnoon" in its Qur’anic usage through analytical and descriptive methods, using examples from the Qur’an. The results of this study show that the word "majnoon" is not always associated with the aforementioned words, but rather has been used individually or with each of them once or twice. Furthermore, if being called a priest, teacher, or poet was a sign of nobility during pre-Islamic times, being nicknamed as a liar among "majnoon's" companions is not the same, and commentators have interpreted "majnoon" as a person with madness, which has no positive connotation. In four instances, the Prophet (PBUH) was described as being possessed by jinn by disbelievers, which interpreters have taken to mean madness. God also denies this attribute from him in four verses when He says: “Your companion [Muhammad] is not possessed.”
خلاصه ماشینی:
ک: ابن منظور، ٢٠٠٥م ، ماده جنن ؛ راغب اصفهاني،١٤١٦ق ، ماده جنن ) «"جّنه "هم به معني گروه جنّ است ؛ همان گونه که خدا فرمود:"من الجّنه والناس " (ناس ،٦) و هم به معني جنون است که خدا ميفرمايد: "ما بصاحبکم من جّنه " (سبا،٤٦) که به معني ديوانگي است » (راغب اصفهاني، ١٤١٦ق ، ماده جنن ؛ قرشي، ١٣٦١، ماده جنن ) ٧- فضاي منفي آيات محتوي واژه «مجنون » نويسنده در نتيجه ٢ ابراز ميدارد که «با توجه به بافت درون زباني آيات حاوي واژه "مجنون "، اين لقب از جانب مشرکان و مخالفان پيامبر (ص ) به همراه کلمات "شاعر"، "کاهن "، "معّلم " و "ساحر" به کار رفته که مستلزم هوش ، ذکاوت و درايت خاصي است و همگي در جامعه آن زمان از منزلت والايي برخوردار بودند؛ بنابراين ، بر خلاف نظر برخي مفسران و اکثر مترجمين ، معني ديوانه ، معادل مناسبي براي اين واژه نيست » (اسماعيل زاده ، ١٣٩٤: ٨٥).
در نقد اين باور ميتوان گفت که واژه «مجنون » هميشه به همراه چهار واژه فوق به کار برده نشده است ، بلکه چهار بار به صورت تک واژه مطرح شده است که گاهي پيامبر (ص ) را «مجنون » خطاب کردند و گاهي خدا، ادعاي مجنون بودن پيامبر (ص ) را نفي کرده است که قريب به همه مفسران شيعه و اهل سنت آن را به معني کسي که جنون دارد، تفسير کرده اند که هيچ گونه بار معنايي مثبت ندارد که به ذکر اين ديدگاه ها پرداخته ميشود: ٨-١- قالوا يا ايها الذي نزّل عليه الذکر اّنک لمجنون (حجر،٦) اغلب مفسران ، واژه «مجنون » که دشمنان در مورد پيامبر (ص ) مطرح ميکردند را به معني «جنون » و «ديوانگي» تفسير کرده اند که از آن جمله است ، آنچه : طبرسي ميگويد: «مقصود اين است که هنگامي که تو ادعا ميکني که خدا بر تو، ذکر و قرآن را نازل کرده است ، سخن ديوانگان را ميگويي» (طبرسي، ١٣٧٧، ٢: ٢٥٩؛ و مشابهش در فيض کاشاني، ١٤١٨ق ، ١: ٦٢٥).