چکیده:
سبک شناسی، علمی است که شیوهی خاص هر فرد را در بیان آرا و عقاید او بررسی می کند. سبک شناسی لایهای با رویکرد تحلیل ادبی، متن را در پنج لایهی، آوایی، بلاغی، نحوی، واژگانی و ایدئولوژی بررسی میکند و پس از تبیین هر یک از این عناصر پنجگانه در یک آثار ادبی بر آن است تا ویژگی ها و مشخصه های خاص اثر را که زمینهساز سبک شخصی وی است به نمایش میگذارد. مقاله حاضر براساس مطالعات کتابخانهای و به شیوهی توصیفی-تحلیلی انجام شده است.سلمان هراتی را باید صدایناب ادبیات پایداری انقلاب اسلامی ایران خواند، او در قالبهای گوناگون از غزل و مثنوی و رباعی گرفته تا نیمایی و سپید، طبع خود را آزمودهاست. رویکرد اصلی و انگیزه او برای سرودن شعر دفاع از انقلاب اسلامی و تبیین ارزشهای آن مسئله جنگ، آرمانهای دینی و انتقاد از ساختارهای اجتماعی سیاسی دیگر در جهان با تکیه بر ارزشهای مذهبی تبلیغ روحیه ایمان و جهاد و فداکاری و ساده زیستی است. با توجه به اهمیت و جایگاه ویژهی شاعر سعی بر آن است تا با ارائه ی ابزار و کارکردهای زبانی نظام شعری مجموعههای سلمان هراتی در پنج لایهی (آوایی، واژگانی، نحوی، بلاغی، ایدئولوژیک) بر مبنای آمارهای دقیق مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد.یشتر اشعار هراتی مستقیم یا غیرمستقیم به بازگویی جهان بینی شاعر به اعتقادات و برداشت های اجتماعی او اشاره دارد، هراتی در شعرهای سپیدش چندان توجهی به فرم، ساختار و موسیقی کلام ندارد و از نظر زبان، بیان و ساختار تشابهی با بیان شاعرانه ندارد، کاربرد واژگان عناصر برگرفته از طبیعت و کاربرد فرهنگ فولکلور ازخصوصیات ویژه زبان سلمان-هراتی است و از نظر تصویر گونه های مختلف صورخیال اعم از تشبیه، استعاره و کنایه را با محوریت تشخیص به کار گرفته و با زبانی ساده موفق به خلق تصاویری زیبا می شود که خواننده را در شفافیت خود غرق میکند.
Stylistics is a science that examines each person's specific way of expressing their views and opinions. A layered stylistics with a literary analysis approach examines the text in five layers: phonetic, rhetorical, syntactic, lexical and ideological, and after explaining each of these five elements in a literary work, it seeks to characterize the Special characteristics shows the work that is the basis of his personal style.The present article is based on library studies and has been done in a descriptive-analytical manner
Salman Hrati should be called the pure voice of the literature of the stability of the Islamic Revolution of Iran. His main approach and motivation for composing poetry in defense of the Islamic Revolution and explaining its values is the issue of war, religious ideals and criticism of other socio-political structures in the world based on religious values. Due to the importance and special position of the poet, he tries to present Salman Hrati's collections in five layers (phonetic, lexical, syntactic, rhetorical, ideological) by presenting the tools and linguistic functions of the poetic system based on statistics Be carefully analyzed.
Most of Hrati poems directly or indirectly refer to the poet's worldview of his social beliefs and perceptions. Hrati in his white poems does not pay much attention to the form, structure and music of speech and is not similar to poetic expression in terms of language, expression and structure. Vocabulary of elements derived from nature and the use of folklore culture is a special feature of Salman Hrati language and in terms of image, it uses different types of imaginary forms such as simile, metaphor and irony with the focus on recognition and succeeds in creating beautiful images with simple language. It immerses the reader in its clarity.
خلاصه ماشینی:
يشتر اشعار هراتي مستقيم يا غيرمستقيم به بازگويي جهان بيني شاعر به اعتقادات و برداشت هاي اجتماعي او اشاره دارد، هراتي در شعرهاي سپيدش چندان توجهي به فرم ، ساختار و موسيقي کلام ندارد و از نظر زبان ، بيان و ساختار تشابهي با بيان شاعرانه ندارد، کاربرد واژگان عناصر برگرفته از طبيعت و کاربرد فرهنگ فولکلور ازخصوصيات ويژه زبان سلمان -هراتي است و از نظر تصوير گونه هاي مختلف صورخيال اعم از تشبيه ، استعاره و کنايه را با محوريت تشخيص به کار گرفته و با زباني ساده موفق به خلق تصاويري زيبا مي شود که خواننده را در شفافيت خود غرق مي کند.
کسي که با تپش مرگ زندگاني کرد کسي که با همه جز خويش مهربانـي کرد کسي که با دل ما ارتباط آبي داشت هزار پنجره مضمون آفتابي داشت (مجموعه کامل شعرها، هراتي : ص ٣١٨) مجموعه هاي شعري سلمان با وجود تعداد کم از کيفيتي متعالي برخوردار است اولين مجموعه که با باز شدن ديوان پيش روي مخاطب قرار مي گيرد آسمان سبزي است که ستارگان و خورشيد آن بي همتايند، سوگ سروده هايي در رثاي امامان (امام علي عليه السلام و امام حسين عليه السلام ) و اشعاري در بيان رهبري و جامعه انجام مي دهد، همچنين ستايش از دلاوراني چون ميرزا کوچک خان که جنگل با همه ي عظمت در ميان عباي او گم مي شود و در حد شرافت وي زيباست ، «از آسمان سبز» دري است به سوي آسماني متعالي و متجلي که شاعر دنياي مطلوب خويش را در آن وصف مي کند و در همان حال نيز به انتقاد از دنياي واقعي مي پردازد.