چکیده:
گفتمان جهانی شدن» امروزه یکی از جدیترین و مهمترین واژههای رایج در سطح روابط بینالملل میباشدء جهانیشدن از
یک آغاز جدید. گفتمانهای جدید. نگاه جهانگرایانه جدید و در کل از یک جهان جدید حکایت دارد. این جریان به صورت
فراگیر در ابعاد اقتصادی, اجتماعی. سیاسی و فرهنگی جوامع بشری را درگیر مسائل مشترک و فراگیر و چالشهای گوناگون
نموده و انسانها را با دنیای دگرگون شونده نفوذپذیر و ناآشنا و فاقد حد و مرز و غیرقابل کنترل» و پیچیده مواجه ساخته
است. جهانیشدن در عین حال که فرصتهایی را فراهم کرده تا در اثر گستردگی ارتباطات» پیروان ادیان و مذاهب مختلف. به
عقاید یکدیگر شناخت بیشتری پیدا کنند در عین حال برای دین و پیروان ادیان چالشهایی نیز پدید آورده است. ابعاد
گوناگون جهانی شدن که بدانها اشاره شد» کشورهای اسلامی را نیز دربرمی گیرد و آنها را تحتتاثیر خود قرار میدهد. از آنجا
که بیشتر کشورهای اسلامی در جهان در حال توسعه و یا توسعه نیافته قرار دارندء تاثیر جهانی شدن میتواند برای آنها به
مراتب سنگینتر از دیگر مناطق جهان باشد. از طرف دیگر جهانی شدن این فرصت را نیز برای جهان اسلام فراهم نموده است
تا پیامهای والای دین اسلام که با فطرت انسانها هماهنگ است را به انسانهای آزاده و ملل مختلف درسطح جهان برساند.
در این مقاله فرصتها و چالشهایی که جهان اسلام در فرایند جهانی شدن با آن مواجه و روبرو است را مورد بررسی قرار می
دهیم.
خلاصه ماشینی:
فرآیند جهانی شدن از یکسو موجب افزایش معرف بشری و تحکیم روابط بین المللی شده و یک رفاه و توسعه نسبی را برای جهانیان به ارمغان خواهد آورد ولی از دیگر سو سبب بروز چالش ها در حوزه های مختلف فرهنگی، سیاسی و اقتصادی شده و میشود بطوری که طرفداران دیدگاه رهیافت واگرایی معتقدند که حرکت اصلی فرآیند جهانی شدن به سمت افزایش نابرابری و عدم تعادل بین ملتها شده است (کیانی، ١٣٨٠: ٢٩).
علیرغم تصور برخی که فکر میکنند در عصر مدرنیته وانفجار اطلاعات و در هم آمیختگی فرهنگها، دین به انزوا کشیده میشود باید گفت جهانی شدن نه تنها دین را به حاشیه نرانده بلکه در متن دغدغه های روحی بشر معاصر قرار داده است و انسان معاصر بیش از هر زمان به دین و آموزهای دینی احساس نیاز میکند (علم و دین ، ترجمه بهاءالدین خرمشاهی) و جایگاه اندیشه دینی مورد تقویت و تأکید قرار گرفته است بنحوی که برخی معتقدند از دو مذهب مسیحیت و اسلام تبلیغ بیشتری میشود.
مسلمانان و 19 اندیشمندان و متفکران جهان اسلام باید از جنبه نظری، به بازتعریف و تحلیل خاستگاه و زمینه های تاریخی پیدایش تمدن غرب و جهانی شدن و عواقب و پیامدهای آن بپردازند و از جنبه عملی و کاربردی نیز با استفاده از ابزارهای فناورانه رسانه ای، مانند ماهواره و اینترنت و انواع وسایل جدید ارتباطی، این امکانات را به عنوان یک فرصت و فضایی مناسب برای نشر عقاید و ارزش های اسلامی خود تلقّی کنند و در فرایند تحوّلات فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در هر نقطه ای از جهان نقش خود را ایفا نمایند.