چکیده:
وقفنامه از اسناد مهم جهت تبیین نیت واقف و مبنای اقدامات سازمان اوقاف و امور خیریه و متولیان وقف میباشد.یکی از مشکلات وقفنامهها این است که در تنظیم و تدوین متون آنها دقت لازم و کافی انجام نمیشود و به تبع آن مشکلات عدیدهای از منظر فقهی و حقوقی و اجتماعی و...برای نسلهای بعدی و حتی خود واقف و مجریان و حافظان وقف ایجاد شده و اجرای نیت واقف و همچنین موقوفه با مشکل مواجه خواهد شد.از جمله این مشکلات، شروط باطلی است که واقفین در ضمن عقد وقف لحاظ کردهاند، بدین نحو که شرطی در وقفنامه به اشتباه درج شده که در تعارض با قوانین و مقررات بوده که در نتیجه تعارضی را ایجاد میکند که از یک طرف اجرای نیت واقف واجب و ضروری است و از طرف دیگر اجرای شرط خلاف واقف نیز با موانع شرعی و قانونی مواجه میشود و انجام آن توسط مجریان وقف را غیر ممکن میسازد.جستار حاضر در صدد بوده است با روش توصیفی– تحلیلی،تعارض حاصل از مسأله مذکور را از منظر حقوقی و فقهی مورد تطبیق و واکاوی قرار داده و راهکارهای متصور برای برونرفت از این تعارض را ارایه نماید و به این نتیجه دست یافته است که از جمله راهحلها این است که واقفین خیر اندیش قبل از انعقاد عقد وقف،از قوانین و مقررات وقفی مطلع شوند و یا اینکه نمونههایی از وقفنامه با موضوعات مختلف بر اساس قوانین و مقررات اوقافی توسط متخصصین سازمان اوقاف و امور خیریه تهیه و تنظیم شود و در اختیار ادارات تابعه و دیگر نهادهای ذیربط قرار داده شود تا واقفین بصورت صحیح و بدون مشکل اقدام به وقف نمایند.
The endowment letter is one of the important documents to explain the intention of the endowment and the basis of the actions of the Endowment and Charity Organization and the trustees of the endowment. One of the problems of endowment letters is that the necessary and sufficient care is not taken in compiling and compiling their texts, and as a result, there are many problems from the jurisprudential, legal, social and... perspectives for the next generations and even the self-aware. And the performers and custodians of the endowment created And the implementation of the intention of the waqf as well as the endowment will be difficult. One of these problems is the false conditions that the waqfs have considered in concluding the waqf contract, so that a condition is incorrectly stated in the waqf letter that is in conflict with the laws and regulations, which creates a conflict that on the one hand fulfills the waqf intentions. It is obligatory and necessary On the other hand, the implementation of the condition contrary to the waqf also faces religious and legal obstacles and makes it impossible for the waqf executors to do so. The present paper has tried to apply and analyze the conflict from the legal and jurisprudential point of view with a descriptive-analytical method and to present the possible solutions to overcome this conflict And it has been concluded that one of the solutions is to inform the well-meaning acquaintances about the endowment rules and regulations before concluding the endowment contract. Or samples of endowment letters with different topics based on endowment laws and regulations should be prepared and prepared by the experts of the Endowment and Charity Organization and provided to the affiliated departments and other relevant institutions so that the endowments can make the endowment correctly and without any problems.
خلاصه ماشینی:
از جمله اين مشکلات ، شروط باطلي است که واقفين در ضمن عقد وقف لحاظ کرده اند، بدين نحو که شرطي در وقف نامه به اشتباه درج شده که در تعارض با قوانين و مقررات بوده که در نتيجه تعارضي را ايجاد ميکند که از يک طرف اجراي نيت واقف واجب و ضروري است و از طرف ديگر اجراي شرط خلاف واقف نيز با موانع شرعي و قانوني مواجه ميشود و انجام آن توسط مجريان وقف را غير ممکن ميسازد.
جستار حاضر در صدد بوده است با روش توصيفي– تحليلي،تعارض حاصل از مسأله مذکور را از منظر حقوقي و فقهي مورد تطبيق و واکاوي قرار داده و راه کارهاي متصور براي برون رفت از اين تعارض را ارايه نمايد و به اين نتيجه دست يافته است که از جمله راه حل ها اين است که واقفين خير انديش قبل از انعقاد عقد وقف ،از قوانين و مقررات وقفي مطلع شوند و يا اينکه نمونه هايي از وقف نامه با موضوعات مختلف بر اساس قوانين و مقررات اوقافي توسط متخصصين سازمان اوقاف و امور خيريه تهيه و تنظيم شود و در اختيار ادارات تابعه و ديگر نهادهاي ذيربط قرار داده شود تا واقفين بصورت صحيح و بدون مشکل اقدام به وقف نمايند.
براساس ماده ٨٢ قانون مدني،براي اداره موقوفه بايد طبق نظر واقف عمل شود و تخطي از آن خلاف بوده و جايز نيست و براي اجراي صحيح نيات واقفين خير انديش نيز ميبايست شرع و قانون را نيز در نظر گرفت و صرف نيت واقف نميتواند ملاک عمل متصدي و متولي وقف باشد چراکه همانند نمونه هايي که در ادامه ارائه ميشود ممکن است واقف به علت عدم علم کافي نتواند وقف را با تمام شرايط آن محقق کند.