چکیده:
تحلیلِ انتقادیِ گفتمان به بررسی رابطۀ میان زبان و اندیشه پرداخته و با پردهبرداری از ساختارهای زیرین زبان، جنبههای فکری و پنهان آن و رابطۀ بین متن و مؤلف را آشکار میسازد و میکوشد علاوه بر تمرکز بر چرایی و چگونگی استفاده از زبان، مؤلفههای جامعهشناختی آن را نیز مورد توجه قرار دهد. پژوهش حاضر با روش کیفی-تحلیلی و اکتشافی به تحلیل محتوا و نیز بررسی چگونگی بازنمایی ترور شهید قاسم سلیمانی در روزنامه الشرق الأوسط با تکیه بر اصول جامعهشناختی-معناییِ گفتمانِ تئو ون لیوون؛ به عنوان یک الگوی تحلیلی ویژه که نمودهای متنی بازنمایی را در ساختهای گفتمانی به بحث میگذارد، خواهد پرداخت تا بهواسطۀ آن، چگونگی بازنمایی ترور شهید سلیمانی و نحوۀ بازنمایی کنشگران سیاسی و اجتماعی طرفهای مقابل (ایران-آمریکا و (همپیمانانش)) را آشکار ساخته و با واکاوی معانی آنها، پیوندهای پنهان ایدئولوژی- سلطه و نیز بافتارهای پیچیده و لایههای نهان موجود در ساختهای گفتمان آن را بازنماید. یافتههای پژوهش نشان میدهد که ترسیم خاورمیانهای ناآرام با فعالسازی منفیِ کنشِ سردار سلیمانی، بازنمایی منفی و منزوی قرار دادن کشورهای همسایه همچون سوریه، عراق و لبنان در قبال کنشهای ایران، نقشدهی و هویتدهی افراطی و انحرافی بر اساس نقش و کارکرد اجتماعی و سیاسی کنشگران ایران، حاکمیت فضایی نابرابر در درون نظام جمهوری اسلامی و ترسیم چهرهای متعارض و سلطهجو از شخصیت شهید سلیمانی از سوگیریهای این رسانۀ سعودی است که هدفمند و در چارچوب روابط قدرت و دیدگاه فکری-اجتماعی حاکم بر این رسانه و نیز در جهت هدایت مخاطبان به سمت و سوی مورد نظر برنامهریزی شده است.
Critical analysis of discourse examines the relationship between language and thought and, reveals its intellectual and hidden aspects and the relationship between the text and the author by unveiling the sub-structures of language, and tries to focus on why and how in addition to the use of language and also consider its sociological components.This study seeks to analyze the content of “ASharq Al-Awsat” newspaper about the method of representing the assassination of Martyr Qasem Soleimani by a qualitative-analytical and exploratory method based on the socio-semantic principles of Wan Leeuwen’s discourse, (as a special analytical model that discusses about the textual appearance of representation in discursive structures), and with its help, reveals how the assassination of Martyr Soleimani and the presentation of political and social actors of the opposite parties (Iran-US and its allies) are represented, also it manifests the hidden links of ideology-domination as well as the complex textures and hidden layers in the discursive structures by analyzing their meanings.Drawing a turbulent Middle East by showing the action of General Soleimani in a negative light, negatively representing and isolating neighboring countries such as Syria, Iraq and Lebanon in relation to Iran's actions, giving a role of extremist and deviant to Iranian actors based on the role and social and political function, establishing unequal space within the Islamic Republic system and drawing conflicting and domineering figures for the character of Martyr Soleimani, are some of the biases of this Saudi media to guide the audience in the desired direction.
خلاصه ماشینی:
سال پانزدهم | شماره يک | بهار ١٤٠١ 35 چگونگي پوشش مطبوعات از رويدادها در چارچوب ايدئولوژي رسانه ها و بـر پايـۀ منـافع آن هـا است » (هال ،١٣٨٦: ١٧٦) از اين رو داشتن رويکرد انتقـادي در مطالعـات رسـانه اي امـري ضـروري است که در پژوهش حاضر با بهره جستن از الگوي جامعه شـناختي- معنـايي (socio-semantic) ون ليوون به بررسي و تحليل نمودهاي گفتماني ١ مرتبط با بازنمايي ٢ ايدئولوژيک ٣ رويداد ترور شـهيد قاسم سليماني در روزنامه الشرق الأوسط پرداخته است و با گردآوري و کالبدشکافي گزارش ها و مقاله هاي اين رسانه مطبوعاتي و تجزيه متون آن در پي پاسخ به اين پرسش است که : -ايدئولوژي حاکم بر ذهن صاحبان انديشه روزنامه الشرق الأوسط درباره ترور شهيد سـليماني با چه نمودهاي جامعه شناختي- معنايي در متون مورد بررسي بازنمايي شده است ؟ پيشينۀ پژوهش در زمينۀ موضوع مورد بحث ، تاکنون پژوهشي بر اساس الگوي ون ليوون صورت نگرفته است اما تحقيقات چندي بر پايۀ الگوي مذکور در موضوعات مختلف سياسي و ادبي انجـام شـده اسـت که به مهم ترين آن ها اشاره ميشود: ١- زينب قاسمي و همکاران (١٣٩٩)، مقاله «تحليل گفتمان انتقادي بازنمايي در روزنامه الشرق الأوسط با تکيه بر الگوي ون ليوون » مجله ادب عربي، ش ٢؛ نويسندگان در اين تحقيق بـه بررسـي کنش گري هـاي عربسـتان در قبـال مسـأله هسـته اي ايـران و دخالـت ايـدئولوژيک نويسـندگان آن روزنامه در ساخت هاي گفتماني متون مربوط به انرژي هسـته اي را بـراي مخاطـب تحليـل و تبيـين کرده اند.