چکیده:
علوم انسانی نرمافزار هر تمدن است. علوم انسانی موجود متناسب با بافت فرهنگی و ایدئولوژی جهان غرب است. علیرغم نیاز منطقی تمدن نوین اسلامی به اسلامیسازی علوم انسانی، برخی همچنان در امکان علوم انسانی اسلامی تشکیک میکنند. بدینروی، لازم است چالشهای نظری اسلامیسازی علوم انسانی شناسایی، تحلیل و ارزیابی شود. پژوهش حاضر با محوریت دیدگاههای فیلسوف برجسته جهان اسلام، علامه مصباح یزدی، با روش توصیفی ـ تحلیلی و با رویکرد انتقادی به بررسی چالشهای روششناختی «امکان علوم انسانی اسلامی» پرداخته است. براساس نتایج بهدستآمده، تمایز روش علمی از روش فهم متون دینی و تفکیک مقام «گردآوری» از مقام «داوری» از مهمترین چالشهای دینشناختی امکان «علوم انسانی اسلامی» است. آیتالله مصباح یزدی با تبیین مبانی لازم برای اسلامیسازی علوم انسانی، ازجمله مبانی روششناختی، هم به این چالشهای یادشده پاسخ گفته و هم با تاکید بر ضرورت علم دینی، راه را برای ارائه نمونههای عینی علوم انسانی اسلامی نیز نشان داده است.
خلاصه ماشینی:
بررسي چالش هاي روش شناختي «امکان علوم انساني اسلامي » براساس ديدگاه هاي آيت الله مصباح يزدي سيدحسين حسيني/ دانش پژوه کارشناسي ارشد فلسفه مؤسسۀ آموزشي و پژوهشي امام خميني shh1154630@gmail.
آيـت الله مصـباح يـزدي بـا تبيـين مبـاني لازم بـراي اسلامي سازي علوم انساني ، ازجمله مباني روش شناختي ، هم به اين چالش هاي يادشده پاسـخ گفتـه و هـم بـا تأکيـد بـر ضرورت علم ديني ، راه را براي ارائه نمونه هاي عيني علوم انساني اسلامي نيز نشان داده است .
از جملـه موافقـان آيت الله مصباح يزدي، اسلام شناس برجسته و فيلسوف نوآور و آشنا بـا مباحـث علـوم انسـاني ، پـيش قـراول جريـان اسلامي سازي علوم انساني ، در آثار متعدد خود به برخي از اين چالش ها اشاره کرده است که به ويژه در کتـاب رابطـۀ علم و دين و مجموعه سخنراني هاي ايشان موسوم بـه علم دينـي مـنعکس شـده اسـت .
درباره پيشينه اين بحث و اسلاميسازي علوم انساني، ميتوان بـه آثـاري همچـون فلسـفۀ علـوم انسـاني (مصباح ، ١٣٩٧)؛ مباني علوم انساني اسلامي (شريفي، ١٣٩٣)؛ روش شناسي علوم اجتماعي (خسروپناه ، ١٣٩٤)؛ معنا، امکان و راهکارهاي تحقق علم ديني (سوزنچي، ١٣٨٩ب )؛ و همچنين مقالاتي مانند «انقـلاب اسـلامي و اسلاميسازي رشته هاي علمي» (ميرسپاه ، ١٣٧٢)؛ «امکان علم دينـي» (رجبـي، ١٣٩٠) و «امکـان علـم دينـي؛ بحثي در چالش هاي فلسفي اسلاميسازي علوم انساني» (سوزنچي، ١٣٨٩الف ) اشاره کرد.
در خصوص ديدگاه هاي آيت الله مصباح يزدي کتاب يا مقاله ويژه اي دربـاره ايـن موضـوع نوشـته نشـده اسـت ، هرچند در آثار قلمي ايشان مانند کتاب رابطۀ علم و دين در فصل «علم ديني» به برخي از ايـن چـالش هـا بـه صـورت گذرا اشاره شده است .