چکیده:
اقتباس از اشعار سرایندگان دیگر که در اصطلاح ادبی «اقتفا» گفته میشود از دیرباز در ادب فارسی و عربی سابقۀ طولانی داشته
است. بسیاری از شاعران اشعاری نظیر شعر شاعران بزرگ پیش از خود سرودهاند. در این میان خاقانی شروانی شاعر بزرگ
پارسیسرا، از سرایندگانیست که تاثیر زیادی بر شاعران پس از خود داشته است. در این پژوهش به بررسی و مقایسۀ قصیدة
حبسیۀ معروف خاقانی شروانی به مطلع: «صبحدم چون کله بندد آه دودآسای من» با یکی از قصاید سلیم تهرانی، شاعر شناخته
شدة سبک هندی، که در مدح حضرت علی (ع) و به اقتفای قصیدة خاقانی سروده شده است، پرداخته ایم. نتایج حاکی از آن
است که سلیم تهرانی در بخش فرم از خاقانی تاثیر پذیرفته؛ اما قصیدة او در حوزة سبکی و موضوعی کاملا با حبسیۀ خاقانی
متفاوت است. وجود چنین پژوهش هایی به شناخت بیشتر اشعار خاقانی و تاثیر این اشعار بر سرایندگان پس از وی منجر خواهد
شد.
Adaptation of poems by other composers, which is called "aqtfa" in the literary term, has had a long history in Persian and Arabic literature. Many poets have written poems like the poems of great poets before them. Meanwhile, Khaqani Shervani, the great Persian poet, is one of the composers who had a great influence on the poets after him. In this research, we will examine and compare the poem of Khaqani Shervani's famous imprisonment: "In the morning, when my hat is closed, my head is quiet" with one of the poems of Salim Tehrani, a well-known poet of the Indian style, which is in praise of Hazrat Ali (a.s.) and is based on Khaqani's poem. It has been written, we have paid. The results indicate that Salim Tehrani was influenced by Khaqani in the form department; But his ode is completely different from Khaqani's imprisonment in terms of style and subject matter. The existence of such researches will lead to more knowledge of Khaqani's poems and the influence of these poems on the composers after him.
خلاصه ماشینی:
در اين پژوهش به بررسي و مقايسۀ قصيدة حبسيۀ معروف خاقاني شرواني به مطلع : «صبحدم چون کله بندد آه دودآساي من » با يکي از قصايد سليم تهراني، شاعر شناخته شدة سبک هندي، که در مدح حضرت علي (ع ) و به اقتفاي قصيدة خاقاني سروده شده است ، پرداخته ايم .
از ميان قصايد استقبالي مرآت الصفا، به نقل بيتي از قصيدة جامي بسنده ميکنيم : سخن آن بود کز اول نهاد استاد خاقاني // به مهمانخانۀ گيتي پي دانشوران خوانش (حکمت ، ١٣٦٣: ١١٩) همچنين بايد گفت مهارت خاقاني در سرودن به حدي بوده است که شاعران بسياري خود را به او تشبيه کرده اند و براي نشان دادن توانايي يا تعريف ، خود يا ديگر شاعران را همتاي او ميدانستند.
خاقاني عصر خود است و کسي را با او سنجيدن و کفو او دانستن بيانصافي است » (فخرالزماني قزويني، ١٣٦٢: ٢٠٠) براي ديدن موارد بيشتر رجوع کنيد به : سلطان اقليم سخن ، ص ١٠٩ و ١١٠ استقبال ها از حبسيۀ خاقاني خاقاني حبسيه اي مشهور داد به مطلع : صبحدم چون کله بندد آه دودآساي من // چون شفق در خون نشيند چشم شب پيماي من (خاقاني، ١٣٩٣: ٣٢٠) اين حبسيه نيز هم چون ديگر اشعار خاقاني مورد توجه و استقبال شاعران قرار گرفته است .
ک: سلطان اقليم سخن ، مقايسۀ دو چامۀ خاقاني و ملا محمود بيخود، ١٣٩٥) قصايد حسن کاشي و ابن حسام را نيز علي کاملي، پيش از اين بررسي و سنجش نموده است .