چکیده:
زمینه و هدف: یکی از مجازات ها، قصاص است که به موجب آن، اگر چند نفر در قتل یک نفر، شرکت داشته باشند، جواز قصاص همه آن ها وجود دارد. لذا در این مقاله درصدص هستیم تا اجرای این حق را بر اساس عدالت کیفری، تبیین نماییم. روش: مقاله مزبور به صورت توصیفی- تحلیلی و به روش کتابخانه ای انجام گرفته است. یافته ها: فقهای مشهور امامیه و جمعی از فقهای اهل سنت و به تبع ایشان، قانون مجازات اسلامی؛ بر این باورند که در قتل های دسته جمعی ( در صورت درخواست قصاص از سوی اولیای دم متوفی ) با پرداخت فاضل دیه نسبت به قصاص جمع اقدام می گردد. نتیجه: اکثریت فقها، علت اجرای حکم قصاص جمع را جنبه ارعابی و بازدارندگی آن اعلام نموده اند. بدین معنی که افراد به دلیل ترسی که از نتیجه عمل خود دارند از جنایت های جمعی خودداری خواهند نمود و این امر با عدالت کیفری سازگارتر است.
خلاصه ماشینی:
با توجه به حرمـت خـون و جـان مـردم در جامعـۀ اسـلامي و وجـود قـانون انکارناپذير قصاص در اسلام و نيز لزوم رعايت عدالت در احکام اسلامي و با عنايت به اختلافي که ميان فقها در حکم جواز يا عدم جواز قصاص جمـع در برابـر جنايـت بـر فـرد وجـود دارد، کشـف ارتباط حکم اين مسئله با عدالت کيفري در اسلام ، موضوعي مهم و ضروري به نظر مي رسـد، چـرا که اگر عده اي به گونه اي در قتل يا قطع يا ضرب وجرح يک فرد مشارکت داشته انـد کـه عمـل هـر يک به تنهايي مي تواند موجبات جراحت ، قطع يا قتل مجني عليه واقع شود و يا با سـرايت جراحـات حاصل از عمل هر يک از افراد گروه جاني، قتل يا قطع عضو او اتفـاق افتـاده اسـت (حلـي، ١٣٩٤: ١٨٧).
با عنايت به مطالب فوق ، از طرفي با توجه به حرمـت خـون مسـلمانان در جامعۀ اسلامي و همچنين ، وجود انکارناپذير قانون قصـاص در اسـلام کـه در منـابع اسـلامي بـه آن تاکيد شده و از طرف ديگر، لزوم رعايت عدالت در احکام اسلامي،که همگـي دلالـت بـر لـزوم و وجوب دارد؛ ولي اختلاف حادث شده ميان فقها در حکم جواز يا عدم جواز قصاص جمع در برابر جنايت بر فرد و کشف ارتباط حکم اين مسئله با عدالت کيفري در اسلام موضوع مهـم و ضـروري 227 به نظر مي رسد که جاي تحقيق و بررسي فراواني داشته و نيازمند توجـه فـراوان بـراي جلـوگيري از حدوث هرگونه بيعدالتي مي باشد.