چکیده:
ﺳﻼﻣﺖ ﺟﺴﻢ و روح، دو رﮐﻦ اﺳﺎﺳﯽ در راﺳﺘﺎی رﺳﯿﺪن اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﺳﻌﺎدت و ﮐﻤﺎل اﻧﺴﺎﻧﯽ اﺳﺖ، ﮐﻪ ﺑﺪون آن ﻧﻤﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻨﺰل ﻣﻘﺼﻮد رﺳﯿﺪ. ﺷﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺟﻬﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﻣﺘﻮن دﯾﻨﯽ، ﻣﺜﻞ ﻗﺮآن و ﺳﻨّﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ دو اﻣﺮ ﻣﻬﻢ، ﺗﻮﺟﻪ وﯾﮋه ﺷﺪه اﺳﺖ؛ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای ﮐﻪ ﺗﻮﺻﯿﻪﻫﺎ و رﻫﻨﻤﻮدﻫﺎی ﻣﻌﺼﻮﻣﯿﻦ)ع( در زﻣﺎن ﺣﯿﺎتﺷﺎن ﺑﺴﯿﺎری از اﻧﺴﺎنﻫﺎ را از ﻣﺮگ ﺣﺘﻤﯽ ﻧﺠﺎت ﻣﯽداد. در ﺳﺨﻨﺎن ﺣﻀﺮت ﻋﻠﯽ)ع( آﻣﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ اﻧﺴﺎن دارای ﻣﻌﻨﻮﯾﺖ، ﺑﺎ ﺗﮑﯿﻪ ﺑﺮ ﻗﺪرت و ﺣﮑﻤﺖ ﭘﺮوردﮔﺎر، ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ، دﺷﻮاریﻫﺎ، ﻋﻮاﻣﻞ اﻧﺪوه، ﻧﮕﺮاﻧﯽ و اﺿﻄﺮاب را ﮐﻨﺘﺮل ﮐﺮده و ﺑﻪ ﺳﻼﻣﺖ روﺣﯽ و ﺟﺴﻤﯽ دﺳﺖ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ. ﺑﺮای دﺳﺖﯾﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﺳﻼﻣﺖ روﺣﯽ و ﺟﺴﻤﯽ، راهﻫﺎی زﯾﺎدی در ﮐﻼم ﺣﻀﺮت ﻋﻠﯽ)ع( ﺑﯿﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ، ﮐﻪ از ﺟﻤﻠﻪ آنﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﺒﺎدت و دﻋﺎ، در ﺣﻮزه ﺳﻼﻣﺖ روﺣﯽ و ﺗﻨﺎول ﻣﯿﻮهﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ، اﻧﻮاع ﺳﺒﺰﯾﺠﺎت و ﻧﯿﺰ ﻓﺮاوردهﻫﺎی ﺣﯿﻮاﻧﯽ در ﺣﻮزه ﺳﻼﻣﺖ ﺟﺴﻢ اﺷﺎره ﮐﺮد. در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺳﻼﻣﺖ ﺟﺴﻢ و روح در ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ و از ﻫﻢ ﺗﺄﺛﺮ ﻣﯽﭘﺬﯾﺮﻧﺪ. در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺑﯿﺎن رﻫﻨﻤﻮدﻫﺎی ﺣﻀﺮت در زﻣﯿﻨﻪ ﺳﻼﻣﺖ ﺟﺴﻢ و ﻋﻮاﻣﻞ آن ﻣﯽﭘﺮدازﯾﻢ.
خلاصه ماشینی:
برای دستیابی به سلامت روحی و جسمی، راههای زیادی در کلام حضرت علی(ع) بیان شده است، که از جمله آنها میتوان به عبادت و دعا، در حوزه سلامت روحی و تناول میوههای مختلف، انواع سبزیجات و نیز فراوردههای حیوانی در حوزه سلامت جسم اشاره کرد.
در روایتی حضرت علی (ع) نحوه شروع خوردن غذا را به کُمیل تعلیم میدهند و در آن به این مطلب اشاره میفرمایند که گفتن «بسم الله» عامل مصون ماندن بدن از بیماریها و زیانهایی است، که در پی خوردن برخی خوراکیها ممکن است به انسان برسد.
تا اینجا حضرت علی (ع) با کنار آمدن با بیماری تا بهبودی و شکوه نکردن از بیماری، سفارش میکنند و این حدیث برای وقتی است که بیماری به انسان غلبه پیدا نکرده است، ولی وقتی بیماری بر انسان چیره شد و شروع کرد به ضعیف کردن انسان، طبق فرمایشهای امام علی (ع)، باید به طبیب مراجعه کرده و درمان شروع شود.
1. 6 4-2) عوامل سلامت جسم نسبت به طبیعت احادیث و روایات فراوانی در زمینه سلامت جسم و تن انسان در رابطه با طبیعت از حضرت علی (ع) نقل شده است، که در این قسمت به بخشی از آنها اشاره میکنیم.
در روایتی به خاصیت نمک اینگونه اشاره شده است، که امام صادق (ع) از حضرت علی (ع) نقل کرده است: «مَنْ بَدَأَ بِالْمِلْحِ أذْهَبَ اللَّهُ عَنْهُ سَبْعينَ دَاءً مَا يَعْلَمُ الْعِبادُ مَا هُوَ، (حر عاملی، ج24، ص406)؛ کسي که غذا خوردن را با نَمَک آغاز کند، خدا هفتاد نوع بيماري را از تن او خارج ميکند که مردم نميدانند».