چکیده:
دین مبین اسلام روش های تربیتی خاصی دارد که عمده ترین آنها تشویق و تنبیه و یا انذار و تبشیر میباشد. یکی از سؤالات مهمی که فراروی فقهای اسلامی قرار گرفته است، مشروعیت به کارگیری تنبیه به ویژه تربیت بدنی در فرآیند تربیت اسلامی است. علی رغم دیدگاه های متفاوتی که در این زمینه بین اندیشمندان وجود دارد به نظر میرسد، هرچند در تعلیم و تربیت اسلامی اساس تربیت بر محبت و ملایمت است و میتوان تشویق را روش اصلی تربیتی دانست اما در صورتی که تشویق موثر واقع نشد میتوان ازانواع تنبیه استفاده نمود. البته برخی تنبیه را تحت هیچ شرایطی صحیح نمی دانند، اما از نظر فقه اسلامی اگـر به کار گیری تنبیه با هدف اصلاح و بازدارندگی و فاقد انگیزه انتقامی باشد، در صورت رعایت حدود بایسته های شرعی لازم، نه تنها صحیح است بلکه در برخی موارد ضروری میباشد. فقه اسلامی و فقهای نامدار شیعه، با وجود این که تنبیه را جایز میدانند، اما کودک آزاری را که هدفی جز انتقام جویی ندارد، جایز نمی دانند.
خلاصه ماشینی:
علي رغم ديدگاه هاي متفاوتي که در اين زمينه بين انديش-مندان وجود دارد به نظر ميرسد، هرچند در تعليم و تربيت اسلامي اساس تربيت بر محبت و ملايمت است و ميتوان تشويق را روش اصلي تربيتي دانست اما در صورتي که تشويق مؤثر واقع نشد، ميتوان ازانواع تنبيه استفاده نمود.
ميزان تنبيه بدني در استفتائات فقهاي معاصر با توجه به اينکه دين اسلام ، تنبيه بدني را در درجه آخر قرار داده و با شرايطي خاص ، اجراي آن را ضروري دانسته است بااين حال موارد معدودي از کودکآزاري ديده ميشود که والدين بيتوجه به اين شرايط ، خشونت زيادي را نسبت به فرزندان روا ميدارند.
پاسخ آيت الله العظمي سيستاني -اين يک اصطلاح شرعي نيست ؛ -تنبيه بدني جايز نيست مگر اينکه تأديبي که لازم است متوقف بر آن باشد و دراين صورت ، پدر يا کسيکه ازسوي او مجاز است ، ميتواند به طوريکه موجب سرخ يا کبود شدن نباشد کودک را بزند، ولي به احتياط واجب نبايد از سه ضربه سبک تجاوز کند.
پاسخ آيت الله العظمي مکارم شيرازي کودکآزاري در ش-رع فقه اس-لامي جايز نيس-ت و هرگاه پدر يا مادري مرتکب چنين کاري ش-وند حاکم ٨٧ ش-رع ميتواند آنها را تعزير کند و اگر کاري باش-د که منتهي به فوت يا نقص عض-و يا جراحتي ش-ود ديه دارد، ولي تنبيه هاي جزئي و مختصر که هيچ گونه اثري روي بدن نگذارد آن هم در صورت ضرورت ، مانعي ندارد و چه بهتر که از آن هم صرف نظر شود و با تشويق و محبت اقدام به تربيت شود.