چکیده:
بررسی نحوه چینش کلمات در عبارات قرآن کریم و جابجایی واژهای با واژه دیگر که به جهت افزایش زیبایی ظاهری یا بیان نکتهای خاص معنایی انجام شدهاست در علم معانی ذیل عنوان «تقدیم و تأخیر» مورد بحث قرار میگیرد و دانشمندان علوم قرآنی و مفسران نیز به تناسب، به تبیین آن پرداختهاند، پژوهش حاضر با هدف بررسی زیبایی های ظاهری و محتوایی قرآن در تفاسیر همهفهم و معاصر قرآن، به بررسی مسئله «تقدیم و تأخیر» در «تفسیر احسن الحدیث» آیت الله قرشی پرداخته است که با گردآوری، طبقه بندی و تحلیل موارد مذکور در این تفسیر سامان یافته است. نویسنده پس از ذکر انواع تقدیم و تاخیر و بررسی شیوه های مختلف بیان آن در تفسیر احسن الحدیث و اشاره به منابع مفسر مذکور در این امر، نتیجه گرفته است که از نظر این تفسیر مهم ترین اغراض تقدیم و تأخیر در آیات قرآن، حصر و اختصاص، تأکید بر اهمیت مطلب، بیان شرافت و فضیلت، بیان عظمت، بیان تقدم وجودی، توجه به سیاق، بیان قبح مطلب و رعایت فواصل آیات است. همچنین این کتاب در برخی موراد نظر متقدمان در برخی جابجایی های کلمات را نپذیرفته و البته در موارد نادری هم بحث تقدیم و تاخیر را به صورت نادرست به کار برده است.
Examining how words are arranged in the phrases of the Holy Quran and replacing one word with another which is done to increase the physical beauty or to express a special semantic point In semantics, the following is discussed under the heading "Introduction and delay" and scholars of Qur'anic sciences and commentators have also explained it appropriately, The aim of this study is to examine the appearance and content of the Qur'an in the comprehensive and contemporary interpretations of the Qur'an, to examine the issue of "Introduction and delay" in the "interpretation of Ahsan Al-Hadith " by Ayatollah Qurashi which is organized by collecting, classifying and analyzing the cases mentioned in this commentary. The author, after mentioning the types of Introduction and delay and examining the different ways of expressing it in the interpretation of Ahsan al-Hadith and referring to the sources of the commentator mentioned in this regard, has concluded that according to this interpretation, the most important purposes of presenting and delaying the verses of the Qur'an are limitation and emphasis, emphasizing the importance of the subject, expressing honor and virtue, expressing greatness, expressing existential precedence, paying attention to the context, expressing the ugliness of the subject and observing the intervals of verses. Also, in some cases, this book did not accept the opinion of our predecessors in some word shifts and of course, in rare cases, he has misused the discussion of submission and delay.
خلاصه ماشینی:
١ - مقدمه خداوند متعال براي انتقال مفاهيم قرآن کريم به بشــر از الفاظي اســتفاده کرده است که چينــش کلمات و جايگاه آن ها در جمله به پيروي از ادبيات عربي مبين ، در نهايت بلاغت بوده (طبري ، ١٤١٢: ٥٥٠/١٥ و ٥٥١؛ ابن عاشــور، ١٩٨٤: ١٨/١) و تقديم و تأخير واژگان علاوه بر زيبايي ظاهري ، باعث کارايي آن در بيان مفاهيم متعدد و گاه برداشــت خاصي از مطلــب مي گردد؛ به بيان ديگر قرآن براي بيــان مقصود خود از ترتيب خاصي در جملات متناســب با مقتضاي حال استفاده کرده است تا در انتقال پيام نهايت دقت و تلاش صورت گيرد و بيشــترين مفهوم با کمترين و صحيح ترين کلمات بيان شــود و اين مسئله از صدر اسلام در سخنان بزرگان و نوشته هاي دانشمندان بلاغت به ويژه متخصصان علم معاني مورد اشــاره قرارگرفته و آن را داراي فوايد بســيار (جرجاني ، ١٤٢٨: ٧٦ و ٧٧) و يکي از ابعاد مهم نظم ســاختاري قرآن کريم و حتي جزئي از اعجاز بلاغي قرآن برشمرده اند (سيوطي ، ١٤٠٨: ١٧١/١؛ محمود مسيري ، ١٤٣٠: ١٢؛ بنت محمد عودة ، ١٤٢٤: ٦٣ و ٦٤) و گاهي آن را دليــل اثرگذاري بر مخاطب مي دانند (عبدالرئوف ، ١٣٩٠: ٢٨٨)؛ همان گونه که زيبايي آن در روايات نيز مورد تأکيد ويژه قرارگرفته است ، ازجمله پيامبر اکرم (ص ) مي فرمايد: ظاهره أنيق (کليني ، ١٤٢٩: ٤، ٥٩٦) و ابن عباس يکي از موارد حکمت را دانســتن تقديم و تأخير مي داند (طباطبايي ، ١٤١٧: ٣، ٥٣).