چکیده:
در روزگار ما بشر در شرایط قدم به هزاره سوم می گذارد که با چالش های زیادی در رابطه با محیط زیست مواجه است. آهنگ ناموزون تخریب محیط زیست به نگرانی جدید در آمده است. ابعاد این بحران مجموعه جهان را در بر میگیرد و دلهره ای ژرف تر را سبب می گردد. شرایط کنونی ایجاد می نماید که در تمام بخش های علمی و... اقدامات فوری صورت گیرد. خطر هایی در اثر حاکمیت انسان به طبیعت به وجود آمده اند. به واسطه همین «سلطه انسان و طبیعت» مشکلاتی بعضا علاج ناپذیر به وجود آمده است. در این مقاله برای نجات محیط زیست، به مبانی فقهی اسلام در رابطه با ممنوعیت تخریب محیط زیست رجوع شده و در پایان این نتیجه به دست آمده است که اسلام در کلیه شئون و روابط انسانی دخالت کرده و برای همه مسائل مقرراتی وضع نموده است؛ مقررات که میتوان از آنها، حکم موضوع مورد نظر را به دست آورد. در نتیجه، می توان با استفاده از مبانی فقهی اسلام برای پیشبرد رفاه مادی در قالب و چارچوبی الهی تلاش کرد.
خلاصه ماشینی:
در این مقاله برای نجات محیط زیست، به مبانی فقهی اسلام در رابطه با ممنوعیت تخریب محیط زیست رجوع شده و در پایان این نتیجه به دست آمده است که اسلام در کلیه شئون و روابط انسانی دخالت کرده و برای همه مسائل مقرراتی وضع نموده است؛ مقررات که میتوان از آنها، حکم موضوع مورد نظر را به دست آورد.
دقیقا همین «سلطه انسان بر طبیعت» است که مسائل و مشکلاتی همچون افزایش بیش از حد جمعیت، فقدان جای نفس کشیدن، تراکم شهری، استفاده بی حد و حصر از همه گونه منابع طبیعی، تخریب زیبایی طبیعی، آسیب رساندن به محیط زندگی به وسیله ماشین آلات و محصولات آن، رشد غیر طبیعی بیماری های روانی و هزار و یک مشکل دیگر را که بعضی از آنها کاملاً علاج ناپذیر به نظر می رسند، موجب شده است(Schuon,1953,p21) سرانجام، همین «سلطه بر طبیعت» تنها به طبیعت خارجی یا بیرونی محدود نشده و با آزاد گذاشتن کامل طبیعت حیوانی بشر، به درون هم کشیده شده است.
در تبیین حفاظت محیط زیست در اسلام از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است؛ زیرا در نهایت مبین این نکته خواهد بود که انسان در احاطه خداوند قرار دارد و باید حضور او را در همه جا درک نماید.
»(بقره:255) در اینجا وظایف خدا با اصطلاحات آشنا، بلکه مثل یک طبیعت متعالی و فهم بشری مشخص شده است؛ هیچ بحث طبیعی (واقعی) وجود ندارد، مگر این ادعا که همه چیز تحت کنترل واحدی است: ادعای مابعدالطبیعی، قرآن در اینجا به طور متافیزیکی خداوند را دقیقاً محیط بر همه چیز می داند: آیا آن کیست جز (خدای یکتا) که زمین را آرامگاه شما قرار داد و در آن نهرهای آب جاری کرد و کوهها برافراشت و میان دو دریا حائل گردانید؟ آیا با وجود خدای یکتا خدایی هست؟ لیکن اکثر مردم بر این حقیقت آگاه نیستند.