چکیده:
گفتگو و پرسشگری بخش مهمی از بیان است که بهعنوان مهمترین سرمایه بشری بهشمار میرود و انسان را به بسیاری از امور توانا و قادر ساخته و علوم و دانشهای زیادی را پدید آورده و در انتقال دانشهای تجربی و افزایش دادهها و اطلاعات، تصحیح و بازسازی آنها نقش مهمی ایفا کرده است. اسلام بیش از هر دینی به گفتگو بهعنوان یک اصل جهت آگاهسازی مردم از حقایق هستی وآشنا ساختن آنان با روش تکاملی خود و دستیابی به آیین و روش برتر، پافشاری کرده است. بنابراین پژوهش حاضر بهمنظور بررسی جایگاه و مفهوم گفتگو و پرسشگری در آموزههای حضرت علی (ع) انجام شده است که از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، تحلیلی- توصیفی است. حوزه این پژوهش شامل کتابهای نهجالبلاغه، تحف العقول، میزان الحکمه، غررالحکم در رابطه با مباحث گفتگو و پرسشگری بود که به روش هدفمند نمونهگیری شدند. ابزار گردآوری اطلاعات فیشهای محقق ساخته بود. در این تحقیق ابتدا دادههای مورد نیاز از بررسی متون اسلامی استخراج شد. سپس تجزیهوتحلیل دادهها باکدگذاری موضوعی شامل سه مرحله (کدگذاری باز، محوری و گزینشی) با استفاده از نظام مقولهبندی قیاسی انجام شد. یافتههای تحقیق حاکی از آن است تحلیل معانی گفتگو، پرسشگری و انواع آن در آموزههای حضرت علی(ع) شامل 17 بُعد است. معانی گفتگو (سخن حکمتآمیز، سخن همراه با اندیشه، سخن به موقع و سخن حق)، معانی پرسشگری (پرسش برای رفع جهالت نه آزار، اشتیاق به دانستن، پوشاندن عیبها، تلاش برای افزودن آگاهی، پاسخ اندرزگویانه و شناخت حق از باطل)، انواع گفتگو (دفاع از حقیقت، گفتگوی مفاهمهای، گفتگو با هدف مشخص) و انواع پرسشگری (پرسش به موقع، پرسش نیکو، پرسش هدفمند و پرسش اکتشافی) است.
تعتبر المحادثه والتساول جزءا مهما من البیان ، حیث یعتبر اهم راس المال البشری ، وقد جعل الانسان قویا و
قادرا علی امور کثیره و خلق العدید من العلوم و المعارف ، و یلعب دورا هاما فی نقل العلوم التجریبیه و ازدیاد
البیانات و المعلومات ، و تصحیح و اعاده بنايها. لعبت دورا مهما. لقد اصر الاسلام ، اکثر من ای دین اخر ، علی
الحوار کمبدا لتوعیه الناس بحقايق الوجود و لتعریفهم بمنهج تکامل نفسه و للوصول الی الدین و الاسلوب السامیین.
لذلک فقد تم اجراء البحث الحالی من اجل دراسه مکانه و مفهوم الحوار و التساول فی تعالیم الامام علی )ع( ، و هو
عملی من حیث الهدف و التحلیلی الوصفی من حیث الاسلوب. اشتمل نطاق هذا البحث علی کتب نهج البلاغه ، تحف
العقول ، میزان الحکمه ، و غرر الحکم، فیما یتعلق بموضوعات الحوار و التساول ، و التی تم اخذ عینات منها بشکل
مستهدف. کانت اله تجمیع المعلومات بطاقات مکتوبه من قبل الباحث. فی هذا البحث اولا تم استخراج البیانات – -
التی یحتاج الیها، من مراجعه النصوص الاسلامیه. ثم تم تحلیل البیانات باستخدام الترمیز الموضوعی بما فی ذلک
ثلاث مراحل )الترمیز المفتوح و المرکزی و الانتقايی( باستخدام نظام التصنیف القیاسی. تشیر نتايج البحث الی ان
تحلیل معانی المحادثه و التساول و انواعها فی تعالیم الامام علی )ع( یشمل 17 بعدا. معانی المحادثه )الکلام الحکیم
، الکلام مع الفکر ، الکلام فی الوقت المناسب ، الکلام الحق( ، معانی التساول )التساول لاجل ازاله الجهل لا للاذی ،
الحرص علی المعرفه ، والتستر علی العیوب ، محاوله زیاده الوعی ، الاجابه بصوره الوعظ ، ومعرفه الحق عن الباطل
انواع المحادثات )الدفاع عن الحقیقه ، المحادثه المفاهمیه ، و المحادثه بهدف محدد( وانواع التساول )السوال فی
الوقت المناسب ، السوال الجید ، السوال المستهدف ، والسوال الاستکشافی(.
Conversation and questioning is an important part of expression, which is considered as the most important human capital and makes man capable of many things and has created many sciences and knowledge and has played an important role in transferring experimental knowledge and increasing data and information, correcting and reconstructing them.More than any other religion, Islam has insisted on dialogue as a principle to make people aware of the truths of existence and to acquaint them with its evolutionary method and to achieve the superior religion and method. Therefore, the present research has been conducted in order to examine the place and concept of dialogue and questioning in the teachings of Hazrat Ali (peace be upon him) which is practical in terms of purpose and analytical-descriptive in terms of method. The scope of this research included the books Nahj al-Balagha, Tohf al-Aqool, Mizan al-Hikma, Gharar al-Hakma in relation to the topics of conversation and questioning, which were sampled in a targeted way.The data collection tool was made by the researcher. In this research, the required data was first extracted from the review of Islamic texts. Then data analysis was done with thematic coding including three stages (open, central and selective coding) using analogical categorization system.The findings of the research indicate that the analysis of the meanings of dialogue, questioning and its types in the teachings of Hazrat Ali (peace be upon him)includes 17 dimensions.Meanings of conversation (wise speech, speech with thought, timely speech and truthful speech), the meanings of questioning (asking to remove ignorance, not harm, eagerness to know, covering up flaws, trying to increase awareness, eloquent answer and knowing right from wrong), Types of dialogue (defense of the truth, understanding dialogue, dialogue with a specific goal) and types of questioning (questioning timely, good questions, targeted questions and exploratory questions).
خلاصه ماشینی:
Gadamer نشريات علمي دانشگاه جامع امام حسين (عليه السلام ) ١٢١ انساني است که بر پايه ماهيت معرفت شناختي خود، انگاره هاي ديني و نظريه هاي گوناگوني را بـه خود اختصـاص داده و در سـيره تربيتـي امامـان جايگـاه ويـژه داشـته و سـپس متناسـب بـا ديـدگاه انديشه گران به انسان و جايگاه او در ساخت واقعيت ، تحول يافتـه اسـت .
با عنايت به مطالب مقدماتي پژوهش حاضر سعي دارد به اين مسئله پاسخ دهد گفتگو و پرسشگري در آموزه هاي امام علي (ع ) چه معنا و مفهوم و جايگاهي دارد؟ مباني نظري تحقيق گفتگو گفتگو در اصطلاح يعني هر شکل از نشست يا ارتباط بين اشخاص ، گروه هـا يـا جوامـع بـراي رسيدن به فهم بيشتر حقيقت با جهت رفع سوءظن يا روابط انساني بيشتر، که در آن احتـرام متقابـل رعايت گردد.
» نشريات علمي دانشگاه جامع امام حسين (عليه السلام ) ١٢٣ پيشينه تحقيق لالـه زاده و بهمنـي (١٣٩٨) در مقالـه خـود بـه بررسـي اخـلاق و تربيـت از ديـدگاه اميرالمومنين علي (ع ) پرداختند در اين تحقيق آمده است سخنان امام علي سرشار از نکته هاي تربيتي است که همواره موردتوجه انديشـمندان تعلـيم وتربيـت بـوده اسـت روش تربيتي ايشـان داراي اصـول زيربنـايي اسـت کـه بـدون در نظـر گـرفتن آن هـا نميتوان به هدف والاي حضرت دست يافت .
انواع پرسشگري در آموزه هاي امام علي (ع ) چيست ؟ ١٢٦ سال سيام | شماره پنجاه و هفتم | زمستان ١٤٠١ يافته ها عبارات مرتبط با معاني و انواع گفتگو و پرسشگري از منابع مورد نظـر اسـتخراج و بـه صـورت کدگذاري آزاد آورده شده است .