چکیده:
تبیین مسئله وحی و معراج در دیدگاه ملاصدرا با مفهوم مکاشفه و علم حضوری گره خورده است؛ لذا در این مقاله به بررسی این مفاهیم مرتبط با هم پرداختهایم. ملاصدرا دیدگاههای خود درمورد هر یک از این مفاهیم را بهصورت منظم و در یک متن توضیح نداده است، اما با بررسی و دستهبندی مجموعه سخنان او میتوان به تصویر روشنی از دیدگاه او در این باره دست یافت. مکاشفه در دیدگاه او حاصل اعمال خالصانهای است که نفس عارف را قوی میسازند و زمینه اتصال او به عالم بالا و اتحاد با علل بالاتر را فراهم میکنند. از آنجا که در نظر ملاصدرا جمیع هستی وجودِ شخصی واحد است، عارف با این تکامل نفسانی میتواند به مراتب هستی احاطه پیدا کند. از همین رهگذر، وحی صرفاً یک نوع مکاشفه صوری است و معراج نیز تبیینپذیر است و ملاصدرا با بهره بردن از برخی یافتههای فلسفی مثل جسم مثالی در تلاش است به برخی شبههها درمورد معراج جسمانی پیامبر پاسخ دهد.
The explanation of revelation and ascension in Mulla Sadra’s view is tied to the concept of revelation and intuitive knowledge; therefore, in this study, we have examined these related concepts. Mulla Sadra did not explain his views on each of these concepts in a systematic way and in one text. However, we can get a clear picture of his view on this subject matter by examining and categorizing his collection of words. For him, ascension is the result of sincere deeds that strengthen the mystic’s soul and prepare the ground for his connection to the transcendental world and unity with supreme causes. Since, according to Mulla Sadra, all existence is the existence of a single person, the mystic can dominate the orders of existence with this spiritual evolution. From this viewpoint, revelation is merely a kind of formal apocalypse and ascension is also explainable, and Mulla Sadra sought to answer some doubts about the physical ascension of the Prophet by using some philosophical findings such as an ideal body.
خلاصه ماشینی:
در اين حالت ، يا اين مسئله به صورت اکتسابي به دست ميآيد، مثل اينکه شخصي با تهذيب نفس يا رياضت ، برخي از مسائل علم حضوري را کسب کند که از آن به کشف و شهود عرفاني تعبير ميکنيم يا اينکه قابل تحصيل و اکتساب نيست و صرفا با عنايتي از بالا ممکن است شخصي به آن نائل شود که در اين صورت آن را وحي ميخوانيم .
جمع بندي مباني شهود ملاصدرا ديدگاه هاي خود درمورد شهود و مباني آن را جمع آوري نکرده است ، ولي به نظر ميرسد با اين مجموعه کلمات از عبارات او، بتوان ابعاد مختلف شهود و کيفيت علم حضوري به حقايق بالاتر را به صورت واضحي تبيين کرد که ابعاد آن به صورت کلي چنين است : عارف با انجام اعمال مهذبانه ، زمينه اتصال به عالم بالا و اتحاد با علل بالاتر را فراهم ميکند و در اين اعمال ، نفسش قوي ميشود و به سبب اين قدرت امکان اتصال براي او فراهم ميشود و از آنجا که در نظر او جميع هستي، وجود شخصي واحد است ، با اين رشد نفساني و تکاملي که به آن ميرسد، ميتواند به ابعاد مختلف هستي احاطه پيدا کند و علاوه بر آن قدرت انشاي حقايق مثالي و آثار عيني را نيز پيدا ميکند.
در واقع اغلب مفسران و متکلمان معراج را جسماني و در حالت بيداري مي دانند که با همراهي برخي فرشتگان مقرب و مرکب خاص با تشريفات ويژه صورت گرفته و پيامبر اکرم ص در دو مرحله از بيت الحرام به بيت المقدس و سپس از آنجا به آسمان ها و ملکوت به صورت عمودي صعود کرده و حقايق و اسراري را از عوالم خلقت ، مراتب هستي و عالم آخرت مشاهده کرده است .