چکیده:
شناسایی وابستگیهای پیشرفت جهانی و منطقهای به عوامل ژئوپلیتیک یک سرزمین میتواند در ضریب توسعه و امنیت آن واحد جغرافیایی تاثیرگذار میباشد. قطعا این مهم بستگی به تدابیر، برنامهها و راهبردهای حاکمان آن سرزمین در استفاده بهینه از این ابزار و لطف خدادادی دارد؛ نداشتن راهبرد و برنامه حاکمان، میتواند این وابستگی را به چالش سرزمینی تبدیل کند. برای این منظور قدم اول، شناسایی عوامل ژئوپلیتیک یک سرزمین است که رشد و پیشرفت منطقه و جهان وابسته به آن عوامل میباشد. در این مقاله پدیدههای رشد منطقهای و جهانی وابسته به فضای ملی ج. ا. ایران بررسی و شناسایی شده است. هدف اصلی این تحقیق تعیین مولفهها و شاخصهای موثر بر وابستگی پدیدههای رشد منطقهای و جهانی به فضای ملی ج. ا. ایران در دو عامل اقتصادی و سیاسی میباشد؛ این تحقیق از نوع کاربردی - توسعهای با روش تحقیق زمینهیابی – توصیفی انجام شده است. جامعه آماری این تحقیق 56 نفر متناسب با ویژگیهای تحقیق از بین صاحبنظران انتخاب شدهاند. روش تجزیهوتحلیل داده بر اساس معادلات ساختاری بوده و نتایج تحقیق حاکی از آنکه مولفه اقتصادی با 8 شاخص و مولفه سیاسی با 5 شاخص خاصیت پدیدههای رشد منطقهای و جهانی را به سرزمین ایران وابسته نموده است.
Abstract Identifying the dependencies of global and regional progress on the geopolitical factors of a land can be effective in the development and security factor of that geographical unit. Certainly, this important thing depends on the measures, plans and strategies of the rulers of that land in the optimal use of this tool and the grace of God; The lack of strategy and plan of the rulers can turn this dependency into a territorial challenge. For this purpose, the first step is to identify the geopolitical factors of a land, the growth and development of the region and the world depend on those factors. In this article, regional and global growth phenomena related to the national space of Iran have been investigated and identified. The main goal of this research is to determine the components and indicators that are effective on the dependence of regional and global growth phenomena on the national space of Iran in two economic and political factors; This research is applied-developmental type with contextualization-descriptive research method. The statistical population of this research is 56 people according to the characteristics of the research. The method of data analysis is based on structural equations and the results of the research indicate that the economic component with 8 indicators and the political component with 5 indicators depend on the characteristics of regional and global growth phenomena on the territory of Iran.
خلاصه ماشینی:
پيشينه شناسي کرم الله رضايي در رساله دکتري خود با عنوان نقش استراتژيک شـرق تنگـه ي هرمـز در امنيت ملي و تدوين سياست دفاعي مرتبط بـا آن در پاسـخ بـه سـؤال اصـلي تحقيـق (آيـا سياست دفاعي جمهوري اسلامي ايران براي تهديدات آينده خليج فارس و شـمال اقيـانوس هند «با توجه به نقش راهبردي شرق تنگه هرمز» مناسب است ) به اين نتيجه رسـيده اسـت که ؛ منطقه خليج فارس و شمال اقيانوس هند مناسب ترين منطقه براي حضـور نيروهـاي فـرا منطقه اي به ويژه آمريکا جهت تأمين منافع و رويارويي با قدرت هاي آينده در آسـيا در قـرن بيست و يکم ميباشد.
او در انتهاي ايـن مقالـه بـه ايـن مطلـب اشـاره ميکند افزايش وابستگي اقتصاد اروپا به ظرفيت هاي اقتصادي روسـيه و کشـورهاي حـوزه قفقاز و آسياي مرکزي روز به روز در حال افزايش ميباشد 1 چارچوب نظري تحقيق محققين در اين پژوهش ذهن خـود را بـه عـواملي کـه داراي ظرفيـت هـاي مـرتبط بـا مـوضوع تـحقيق ميباشند، معطـوف نمـوده و از درگيـر کـردن ذهـن و انديشـه خـود بـه تقسيم بنديهاي اعتباري و قيود مرسوم که براي تعيين عوامل و موضوعات ژئوپليتيک رايـج است ، پرهيز مينمايد.
مؤلفه اقتصادي: با ضريب مسير ٠/٩٦٣ بر بعد توسعه وابستگي پديده هاي رشد منطقـه اي و جهاني به فضاي ملي جمهوري اسلامي ايران مؤثر بـوده و بـا توجـه بـه مقـدار P Values کـه ٠/٠٠٠ ميباشد، اين مسير با اطمينـان ٠/٩٩ معنـادار مـيباشـد.
٢. مؤلفه سياسي: با ضريب مسير ٠/٨٨٣ بر بعد توسعه وابستگي پديده هاي رشـد منطقـه اي و جهاني به فضاي ملي جمهوري اسلامي ايران مؤثر بـوده و بـا توجـه بـه مقـدار P Values کـه ٠/٠٠٠ ميباشد، اين مسير با اطمينـان ٠/٩٩ معنـادار مـيباشـد.