چکیده:
اﻣﺮوزه در دﻧﯿﺎ و ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ در ﻣﻐﺮب زﻣﯿﻦ از واژه دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ ﯾﺎ ﻣﺮدم ﺳﺎﻻری و ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﻣﺮدم ﻓﺮاوان اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮔﺮدد و ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﮐﻪ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﺎن ﻣﺮدﻣﻨﺪ ﮐﻪ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ اﻣﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺳﺎﻟﻪ ﺧﻼف اﯾﻦ را ﺛﺎﺑﺖ ﮐﺮده اﺳﺖ. دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ ﻏﺮﺑﯽ ﺑﺎ ﻣﻌﺎﯾﺒﯽ روﺑﺮوﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻧﻮع ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ را رد ﻣﯽ ﮐﻨﺪو اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان در ﺳﺎل 1357 ﺷﻤﺴﯽ وﻗﺘﯽ ﺑﻪ ﭘﯿﺮوزی رﺳﯿﺪ و ﻧﻈﺎم دﯾﮑﺘﺎﺗﻮری ﻃﺎﻏﻮﺗﯽ ﮐﻨﺎر رﻓﺖ اﻟﮕﻮی ﺟﺪﯾﺪی از ﺣﮑﻮﻣﺖ را ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﺮدم ﺳﺎﻻری دﯾﻨﯽ اﺟﺮا ﻧﻤﻮد ﮐﻪ در دﻧﯿﺎ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺷﮑﻨﯽ ﮐﺮد. اﯾﻦ ﻧﻮع ﺷﯿﻮه ﺣﮑﻮﻣﺖ، ﻧﻮع ﺟﺪﯾﺪی ﺑﺮای ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﻣﺮدم از ﻧﻮع دﯾﻨﯽ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻣﺴﯿﺮ ﺳﺎﻟﻢ ﻫﺪاﯾﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﻃﯽ ﮐﻨﺪ و ﺟﺎﻣﻌﻪ را از آﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﻫﺴﺖ ﺑﻪ آﻧﭽﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﻫﺪاﯾﺖ ﮐﻨﺪ. از اﯾﻦ رو ﺿﺮورت دارد اﯾﻦ دو ﻧﻮع ﺣﮑﻮﻣﺖ ﯾﻌﻨﯽ دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ ﻏﺮﺑﯽ و ﻣﺮدم ﺳﺎﻻری دﯾﻨﯽ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ، ﺗﺤﻠﯿﻞ، ﺑﺮرﺳﯽ و اﺑﻌﺎد آن ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺘﻮان ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻪ ﻧﻌﻤﺖ ﻣﺮدم ﺳﺎﻻری دﯾﻨﯽ ﭘﯽ ﺑﺮد. ﻣﺮدم ﺳﺎﻻری ﯾﺎ دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ دﯾﻨﯽ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و ﻏﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻣﺮدم ﺑﺮ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺧﻮد در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﺣﯿﺪ، اﺧﻼق و ﻣﻌﺎد اﺳﺖ. اﯾﻦ ﺷﯿﻮه ﺣﮑﻮﻣﺖ اوﻟﯿﻦ ﺑﺎر در اﯾﺮان ﺑﻌﺪ از اﻧﻘﻼب 1357 اﺟﺮا ﺷﺪ و دﯾﻦ را ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪ ﺳﯿﺎﺳﺖ وارد ﻧﻤﻮد ﮐﻪ 37 ﺳﺎل اﺳﺖ ﺟﻮاﺑﮕﻮی ﻣﺮدم ﺑﻮده و ﻏﺮب و ﺷﺮق ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺳﺎﻟﻬﺎﺳﺖ ﮐﻪ اﻋﺘﺮاف ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ؛ زﯾﺮا ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی اﺳﺘﻌﻤﺎری ﻏﺮب را ﻣﻮرد ﻫﺪف ﻗﺮار داده اﺳﺖ و ﻣﺮدم را آﻗﺎی ﺟﺎﻣﻌﻪ ﮐﺮده اﺳﺖ و ﻧﻪ ﻧﻈﺎم ﻟﯿﺒﺮال ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ داری ﻏﺮب ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﻨﻔﻌﺖ ﻃﻠﺐ اﺳﺖ. ﻫﺪف از ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ اﯾﻦ ﺷﯿﻮه ﺟﺪﯾﺪ ﺣﮑﻮﻣﺖ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺘﻮان ﺑﻬﺘﺮ از آن اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد و ﻗﺪر اﯾﻦ ﻧﻌﻤﺖ را ﺑﻬﺘﺮ داﻧﺴﺖ. روش ﺗﺤﻘﯿﻖ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ای و ﻓﯿﺶ ﺑﺮداری ﺑﻮده اﺳﺖ و ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﺮﺗﺮی ﻣﺮدم ﺳﺎﻻری دﯾﻨﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ ﻏﺮﺑﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺠﺮﺑﻪ، آﻣﺎر و ارﻗﺎم، ﻋﻘﻞ ﻣﻌﺎدی و ﻋﻘﻞ اﺑﺰاری اﺳﺖ .