چکیده:
در این مقاله تلاش میشود تا به تحلیل زبانشناختی و ادبی شعری از بهمن علاءالدین (شَوِ چهارده «شب چهارده») و شعری در ستایش وی از فیضالله طاهری اردلی (تا لَوتِه غزلخونِ کُنی باز به آواز «تا لب غزلخوانِ خود را به آواز میگشایی») پرداخته شود. بدینمنظور، ابتدا این اشعار به خط بختیاریِ پیشنهادی آنونبی و اسدی (2018) ترانویسی شد؛ سپس ترجمه فارسی و انگلیسی و «میاننویسی» (interlinearization) آنها ارائه گردید. بهدنبالِ آن، تحلیل زبانشناختی این دو شعر با تمرکز بر ساختهای واجی و دستوری آمده است. ازآنجاییکه بختیاری گونههای متعددی دارد، این تحلیلها، تفاوتهای زبانی بین این دو شعر را برجسته ساخته است. از چشمانداز ادبی، تلاش شده است به مهمترین ویژگیهای زبانی، صوَر خیال و آرایههای ادبیِ مطرح در اشعار پرداخته و تحلیلی از آنها ارائه شود.
This article provides an analysis of two Bakhtiari poems from linguistic and literary perspectives – one by Bahman Alaeddin (saʋ cardah ‘Fourteenth Night’) and another one, in praise of Bahman Alaeddin, by Feyzollah Taheri‑Ardali (ta laʋte gazalxun‑e kon-i baz be aʋaz ‘As You Open Your Lyrical Lips to the Song’). For this purpose, we first transcribe the two poems in the Bakhtiari orthography proposed by Anonby and Asadi (2018). We then present an English translation as well as an interlinearized Persian translation of these two texts. This is followed by a linguistic analysis of the two poems with a focus on phonological and grammatical structures. Since Bakhtiari is an internally diverse language, our analysis has highlighted the linguistic differences between the two poems. From a literary perspective, we explore salient features such as poetic imagery and analyze stylistic devices in the poems
خلاصه ماشینی:
بهمن علاءالدين و حيات جاودانۀ او در ترانه هاي ايل : بررسي زبان شناختي و ادبي دو شعر بختياري مرتضي طاهري اردلي ١، اريک آنونبي ٢، ابراهيم ظاهري عبدوند 3 ١.
اين علائم عبارت اند از: اعداد ١، ٢ و ٣ به ترتيـب ، «اوّل شـخص ، دوّم شخص ، سوم شخص »، OBJ «نشانۀ مفعول »، COMP «متمم نما»، DEF «معرفه »، EZ «کسرٔە اضافه »، IMPV «امري»، NEG «منفي»، NPST «ستاک فعل غيرگذشته »، PC «واژه بست ضميري»، PST «ستاک فعل گذشته »، PRF «نمود دستوري کامل »، IPFV «نمود دستوري ناقص »، PL «جمع »، SG «مفرد»، IRR «نامحقق »، ADV «قيدساز» و نمادهاي ~ «متغيير بين »، - «وند» و = «واژه بست ».
به اين نکته بايد اشاره شود که در مقالۀ حاضر، از واکه هـاي کوتـاه اختيـاري بـه طـور جـامع ، برپايـۀ قواعد موجود در اثر مذکور براي نوشتن شعرهاي بختياري، استفاده شده است که از آن هـا بيشـتر در نوشتن اشعار و مطالب آموزشي بختياري بهره گرفته ميشود (آنونبي و اسدي، ٢٠١٨: ٦٢-٦٣).
3SG ‘For the radiance of the moon, oh I swear, to come to this night’ ٤-٢- شعر دوّم : فيض الله طاهري اردلي در اين شعر نيز مانند شعر پيشين ، ابتدا کل متن شعر به خـط پيشـنهادي آنـونبي و اسـدي (٢٠١٤) بـه نگارش درآمده ، سپس هر مصرع به صورت مجزا به همراه ترجمۀ فارسي، ميان نويسي و ترجمۀ انگليسي آن آمده است .