چکیده:
در دهههای اخیر مفهوم سرمایه اجتماعی در ادبیات رشد اقتصادی مطرح گردید. سرمایه اجتماعی دارای توانایی لازم برای جهت دادن رفتار افراد بر پایه ارزشها و اعتماد اجتماعی است که روابط اجتماعی براساس اقدامات جمعی را تسهیل میکند. سرمایه اجتماعی عنصری مطلوب برای توسعه سرمایه انسانی به شمار میرود و هر چه میزان آن بالاتر باشد دستیابی جوامع به اهداف رشد و توسعه با هزینه کمتری انجام میگیرد. سرمایه اجتماعی نشاندهنده منابع اجتماعی و هنجارهای اجتماعی است که ارزشهای مشترک را ترویج میدهد. در کنار سرمایه اجتماعی، سرمایه انسانی از جمله شاخصهای اثرگذار بر رشد کشورها میباشد. بدون سرمایه اجتماعی و سرمایه انسانی مطلوب، رشد اقتصادی یا بهزیستی انسانی میسر نمیشود. یکی از مسائل و مشکلات کشورهای در حال توسعه، فقدان سرمایه انسانی ضروری برای رشد اقتصادی است. در بندهای ۴۳ و ۴۶ مجموعه تدابیر سند الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت در حوزه سرمایه انسانی طراحی و اجرای راههای پیشگیری از جرم و افزایش آگاهی و اخلاق اجتماعی و تقوای عمومی بهمنظور افزایش سرمایه اجتماعی و تحکیم ساختار درونی نظام و ارتقاء جایگاه کشور بهموقعیت شایسته پیشرفت و عدالت در افق مورد نظر این سند در نظر گرفته شده است. لذا، این مطالعه با استفاده از آمارهای دوره زمانی 2018-2004 برای تمامی استانهای ایران و با استفاده از روش رگرسیونی دادههای تابلویی به بررسی تأثیر فقدان سرمایه اجتماعی بر سرمایه انسانی میپردازد. نتایج بدست آمده دلالت بر این دارد که فقدان سرمایه اجتماعی دارای تأثیر منفی و معنیداری بر سرمایه انسانی است. بنابراین، با تقویت سرمایه اجتماعی موجود در جهت اجرای بندهای ۴۳ و ۴۶ میتوان به افزایش سرمایه انسانی و در نتیجه رشد اقتصادی در جهت اجرایی شدن بند ۷ مجموعه تدابیر سند الگو در جهت تقویت بنیه اقتصادی کشور کمک نمود.