چکیده:
ضایعات و مصرف بیش از حد نیاز در مرحله تولید و مصرف محصولات کشاورزی در کشور وجود دارد به نحوی که اگر کاهش ضایعات در تولید و مصرف در حد متعادل اجرا گردد کشور مسیر خود کفایی را طی خواهد نمود. طبق آمار ارایه شده درسال ۱۳۹۷ ازحدود۱۲۰ میلیون تن محصولات کشاورزی حدود ۳۵ میلیون تن ضایع شده و از دسترس خارج گردید. این مقدار دارای ارزش ۲۲ میلیارد دلار و تامین کننده غذای ۲۳ میلیون نفر از جمعیت کشور میباشد. ضایعات تولید شامل مصرف اضافی در بذور، آب، سموم و کودهای شیمیایی، انرژی، ماشین آلات، منابع انسانی، خسارت آفات، بیماریها، علفهای هرز و غیره میشودکه در صورت مصرف بهینه میتوان در هزینه تولید صرف جویی و افزایش تولید به نتیجه رسید. ضایعات مصرف مربوط به پس از تولید محصولات کشاورزی است که خسارت آفات انباری، انواع بیماریها، دور ریز موادغذایی، اضافه مصرف... که دارای اهمیت بسیاری است.
پس از اجلاس جهانی توسعه پایدار در سال ۱۹۹۲ در شهر ریو دوژانیرو کشور برزیل که با حضور سران دولتها تشکیل گردید از همه سران خواسته شد که برای کاهش ضایعات و اصلاح الگوی مصرف در کشورشان اقدام نمایند. در ایران نیز شورای اصلاح الگوی مصرف تشکیل و در هشت مورد از جمله مواد غذایی تصمیمگیری شد. باعنایت به ارزش های فرهنگی و دستورات اسلامی باید در اصلاح الگوی مصرف به ویژه مواد غذایی توجه خاصی مبذول گردد.. در دستورات اسلامی از مصرف مسرفانه در همه موارد منع شده است. در کلام الله مجید بیان شده که "بخورید و بیاشامید' اسراف نکنید خداوند اسراف کنندگان را دوست ندارد". لذا ما بایستی در مصرف بهینه در همه زمینهها تلاش نماییم تا سلامت جسمی و روحی و محیط زیست سالم حاصل گردد.. مصرف اضافی، افزایش ضایعات و. استفاده بیرویه از منابع و مشکلات جسمی برای اشخاص و خسارت به محیط زیست فراهم میگردد.