چکیده:
سابقه و هدف: شناخت شخصیت و تبیین آن به صورت علمی، رفتارهای انسان را توصیف و در پیشگیری و درمان بسیاری از رفتارهای ناهنجار و اختلالات روانی به افراد کمک میکند و افراد را به سمت سلامت روانی که به عقیده روانشناسان تلاش برای رسیدن به سطح پیشرفته کمال است سوق میدهد. هدف تحقیق بررسی معارف و مستندات قرآنی و روایی شخصیت یکپارچه توحیدی میباشد.
مواد و روشها: روش بکار رفته در این مقاله، توصیفی و کیفی و از گونه اسنادی با منابع کتابخانهای است.
یافتهها: قرآن کریم انسان را دارای دو بعد معنوی و مادی یا روح و جسم میداند و کمال وی را در پرورش هر دو بعد به صورت متعادل میداند که با برقراری تعادل میان جسم و روح، ماهیت انسان به طور حقیقی و کامل منطبق میشود. در این راستا شخصی که خداوند را محور زندگی خود قرار دهد و شخصیت توحیدیافته داشته باشد، زودتر به تعادل جسم و روح و یکپارچگی میرسد.
نتیجهگیری: مطالعه حاضر نشان داد که ایمان به خداوند متعال باعث ایجاد آرامش در انسان میشود. این اعتقاد، سبب درک تازهای از عالم هستی میشود. افق دید آنها را تغییر داده و او را از موجودی ضعیف به انسانی نیرومند تبدیل میکند؛ در نتیجه آرامش خاطر بر وجودش حاکم گشته و در برابر مشکلات روانی و آسیبهای مختلف محکم ایستادگی میکند.
Background and aim: Understanding personality and explaining it scientifically describes human behaviors, helps people to prevent and treat many abnormal behaviors and mental disorders and leads people to mental health, which psychologists' opinion is the pursuit of achieving a high level of perfection. The aim of this study was to investigate the Qur'anic and narrative teachings and documents on the integrated monotheistic personality.
Materials and methods: This descriptive and qualitative study was documentary type based on library resources.
Findings: According to the holy Qur’an, man has two spiritual and material (soul and body) dimensions. The Holy Qur’an sees the perfection of man in the cultivation of both dimensions in a balanced manner that truly and completely satisfies man's nature by establishing the balance between body and soul. In this regard, a person who makes God the center of his life and has a monotheistic personality will achieve the balance of body and soul and integrity more quickly.
Conclusion: The present study has shown that faith in Almighty God creates peace in man and brings about a new understanding of the universe. This belief changes the perspective of man and turns him from a weak to a strong being. As a result, peace of mind reigns over human existence and he stands firmly against psychological problems and various injuries.
خلاصه ماشینی:
این شخصیت، خدا را محور زندگی خویش قرار داده و با اعتقاد و ایمان به خداوند که سرچشمه وحدت و یکپارچگی است، صفات و ابعاد شخصیت خود را هماهنگ و یکپارچه میکند تا به وسیله این یکپارچگی، به آرامش روحی دست یافته ومشکلات روحی- روانی و ناملایمات زندگی نتواند آرامش او را برهم زند.
با توجه به پژوهشهایی که در مورد شخصیت سالم انجام شده بود که حدود 31 مقاله در این زمینه بررسی گردید، مشخص شد بیشتر بر منابع دینی تکیه دارد و کمتر مقالهای بود که هم کیفی باشد و به بحثهای قرآنی و روایی پرداخته باشد و هم در هر دو زمینه (روانشناسی و مطالعات دینی) باشد در واقع میتوان گفت در ترسیم الگوی شخصیت یکپارچه توحیدی آن هم با محوریت آیات قرآن و روایات در حد جستجوی پژوهشگر، پژوهشی یافت نشد.
بشیری (1391) در پژوهش خود به این نتیجه دست یافت که شخصیت انسان یک کل منسجم وتجزیهناپذیر است، سلامت روانی وی هنگامی محقق میشود که وحدت و انسجام این سیستم حفظ و همه اجزای آن، یعنی ابعاد زیستی، عاطفی، هیجانی، شناختی، رفتاری، معنوی و اجتماعی آن، هماهنگ با یکدیگر عمل کنند (8).
یداللهپور و همکاران (1390) در مقاله خود تحت عنوان «روانشناسی شخصیت سالم از منظر قرآن» به این نتیجه رسیدند که همانطور که جسم سالم در حوزه پزشکی از ویژگیهایی برخوردار است که در سراسر گیتی سالم محسوب میشود، شخصیت سالم از منظر قرآن نیز برای همه انسانها و در همه مکانهای جغرافیایی، ویژگیهای یکسانی دارد (12).