چکیده:
اختلافات مذهبی در دین اسلام میان شیعه و سنی مورد توجه سیاحان اروپایی در عهد صفویه قرار گرفته است، لذا سفرنامه های ایشان می تواند منبع مهمی در چگونگی معرفی این اختلافات باشد. از آن جا که تشیع توسط پادشاهان صفوی به عنوان مذهب رسمی در ایران شناخته شده بود فلذا بیشترین اطلاعات ارایه شده توسط این سیاحان در اعتقادات از منظر شیعی نگریسته می شد. سیطره ی حکومت صفوی در ایران بوده و مذهب تشیع از این کشور به طور رسمی اعلام شد و سپس به دیگر نقاط جهان اسلام گسترش یافت بنابراین تمرکز نوشتار بر اسلام شیعی و سنی در ایران است. در این مقاله که به روش توصیفی- تحلیلی نگاشته شده است سعی می شود تا ضمن بیان اختلافات شیعه و سنی و سیاست مذهبی دولت صفوی ، ابتدا به بررسی علل حضور سیاحان و نوع نگاه سیاحان به اختلافات موجود میان تشیع و تسنن در ایران و آن گاه به نحوه ی برخورد ایشان با این اختلافات پرداخته شود. از آن جاکه مسیحیان پروتستان در قرن 17 میلادی تحت آزار اکثریت کاتولیک بودند، به هنگام ورود به ایران، نوعی حس همزاد پنداری با شیعیانی که در برابر سنیان به عنوان اقلیت شناخته می شدند را در وجود خود یافته که این نوع نگاه در مرحله اول تحت بررسی قرار می گیرد. در ادامه، رویکرد گروهی دیگر به عنوان سیاحانی کاتولیک که جزو طبقه اکثریت اروپای آن زمان بودند مورد تحلیل قرار می گیرد و در پایان، نتیجه این دو رویکرد نشان دهنده ی جهت گیری های سیاسی حکومت های آن زمان در برخورد با تفاوت های مذهبی در عصر صفوی بوده است.
Religious differences in Islamic religion between Shiite and Sunni,
especially in Iran, have always attracted the attention of European travelers
during the Safavid period, so their itineraries can be an important source of
information on the way these differences have been introduced. Since Shi'a
was known by the Safavid kings as the official state religion of Iran, the
most information provided by these travelers about beliefs was viewed
from the Shi'a perspective. Thus, the focus of this study is on Shi'a and
Sunni Islam in Iran. In this article, which is descriptive-analytical, while
discussing the differences between Shi'a and Sunni and the religious
politics of the Safavid government, it is attempted to explain the causes of
the presence of tourists in Iran in the 17th century and to examine their
views on the religious differences between Shi'a and Sunni, and how they
deal with these differences. As Protestant Christians in the 17th century
were persecuted by Catholics, they identified well with the Shiite minority
in the Muslim world. this view is studied first. Then, the view of Catholic
travelers who were the majority group in Europe is analyzed. Finally, the
result of these two perspectives reflects the political orientations of the
then-ruling governments in dealing with religious differences of the
Safavid era.
خلاصه ماشینی:
همزاد پنداري يا تقابل : بررسي نگاه سياحان اروپايي بر اختلافات مذهبي در ايران عصر صفوي صفورا ترک لاداني ١ فاطمه خسروي ٢ چکيده اختلافات مذهبي در دين اسـلام ميان شـيعه و سني مورد توجه سياحان اروپايي در عهد صفويه قرار گرفته اســت ، لذا ســفرنامه هاي ايشــان ميتواند منبع مهمي در چگونگي معرفي اين اختلافات باشــد.
٢. کارشناس ارشد مطالعات فرانسه دانشگاه اصفهان تاريخ دريافت مقاله : ١١- ٦- ٩٧ تاريخ پذيرش نهايي: ١٥-٣-٩٨ Identification or Confrontation: A Study of European Tourists' View of Iran's Religious Differences in the Safavid Age Abstract Religious differences in Islamic religion between Shiite and Sunni, especially in Iran, have always attracted the attention of European travelers during the Safavid period, so their itineraries can be an important source of information on the way these differences have been introduced.
و حال سوال اين اســت که نحوه ي بيان اختلافات مذهبي از نظر ســياحان اروپايي که همزمان با دوره ي صــفوي ، خود در بحبوحـه ي اختلافـات مـذهبي بين دو فرقـه ي کـاتوليـک و پروتســـتان بوده اند، چگونه ميباشـــد؟ همچنين تاکيد بر وجه آزادي ديني متضـــمن چه علتي بوده و تا چه ميزان از ذهنيات ايشـان تاثير گرفته اسـت ؟ از آنجاکه فضـاي اعتقادي سـفرنامه نويسـان ، بسـي متفاوت تر ازفضاي ديني جـامعه ي ايران بوده ، فلذا فرضـــيه ي تحقيق اين اســـت که در مرحله اول و به احتمال زياد سـياحان اين دوره در دريافت واقعيات موجود دچار سـوء برداشـت شـده و در مواردي قضاوت نادرســـتي داشـــته اند، و در ادامه به دليل وجود اختلافاتي که در ميان مســـيحيان آن زمان وجود داشته ، گاهي صبقه همزادپنداري و نيز در برخي موارد رويکرد تقابل در برابر دو جبهه ي تشيع و تسنن را اتخاذ مي کردند.