چکیده:
سریال مختارنامه یکی از فاخرترین و به جهت هنری، سینماییترین روایتهای تاریخی- مذهبی بود که میرباقری موفق به انجام آن شد. برای بازنمایی تاریخی درست و دقیق شرایط مذهبی، آن هم در یک روایت سینمایی، میبایستی علاوه بر بازخوانی روایتهای تاریخی موجود، با عناصر و مولفههای عمده یک اثر هنری تصویری نیز آشنا بود. میرباقری پس از سالها کار و تلاش در حوزه سریالسازی مذهبی- تاریخی، سرانجام در مختارنامه توانست به زبان ویژهای برای منعکس کردن وقایع، رویدادها، شخصیتها، مکانها و حال و هوای تاریخ دست یابد. بخش مهمی از عناصر این زبان ویژه، زیباییشناسی تصویری است که سریال توانست مخاطبان بسیاری را در ایران و منطقه جذب خود کند. مختارنامه روایت یک دوره تاریخی به لحاظ مذهبی مناقشهبرانگیز و حساس میباشد. در واقع میرباقری دوره و شخصیتی را برای روایت اثر هنری خود برگزیده است که از هر نظر چه میان اهل تحقیق و چه میان عامه مردم، تصویری مبهم از آن وجود دارد. روش به کار گرفته در تحقیق حاضر، توصیفی- تحلیلی است. علاوه بر این، هدف اصلی تحقیق بازنمایی برخی از مولفههای زیباییشناسانه تصویری در سریال مختارنامه میباشد. مولفههایی چون شخصیتپردازی، روایتپردازی و صحنهپردازی. جدا از این مولفهها، وجود طراحی میزانسنهای دقیق منطبق با اصول و معیارهای یک شخصیت و محیط تاریخی و نیز دکوپاژهای درست و البته استفاده از عناصر هنری چون موسیقی، تدوین، چهرهپردازی، و نیز بازآفرینی هنرمندانه وقایع و رخدادهای جنگی همه و همه به غنای بیشتر زیباییشناسی تصویری این سریال یاری رساندهاند. نتایج تحقیق نشان میدهد که ما در سریال مختارنامه، با یک شخصیتپردازی درست، روایتپردازی منطبق بر پیشانگاشتهای تاریخی و بازنمایی واقعگرایانه و چشمنواز صحنههای واقعی شهرها و روستاها و مکانهای مهمی چون مکه و مدینه و کوفه و نیز رزم و جدال حاکمان و امرای محلی در سده نخست هجری، تصویری زیبا و هنری، روبرو هستیم.
خلاصه ماشینی:
نتايج تحقيق نشان مي دهد که ما در سريال مختارنامه ، با يک شخصيت پردازي درست ، روايت پردازي منطبق بر پيش انگاشت هاي تاريخي و بازنمايي واقع گرايانه و چشم نواز صحنه هاي واقعي شهرها و روستاها و مکان هاي مهمي چون مکه و مدينه و کوفه و نيز رزم و جدال حاکمان و امراي محلي در سده نخست هجري ، تصويري زيبا و هنري ، روبرو هستيم .
در اين ميان ، سريال مختارنامه اثر داوود ميرباقري، به جهت رعايت الزامات تاريخي و مذهبي با شاخصه هاي زيباييشناسي چون روايت پردازي، شخصيت پردازي و صحنه آرايي، نه تنها مورد استقبال عموم مردم قرار گرفت ، بلکه از جهت پرداخت سينمايي نيز جايگاه ويژه اي پيدا کرد.
بر اين اساس ، در تحقيق حاضر کوشش ميشود تا ضمن فهم پذير کردن عناصري چون شخصيت ، روايت و صحنه پردازي در سريال مختارنامه ، به برخي ديگر از عناصر دخيل در زيباييشناسي تصوير يعني ميزانسن و دکوپاژ و موسيقي اشاره کنيم .
براي فهم بهتر عناصر زيباييشناسانه تصويري در سريال مختارنامه ، تلاش خواهيم کرد تا با مقايسه برخي از ويژگيهاي موجود در سريال مختارنامه از جهت شخصيت پردازي، روايت و صحنه پردازي با ديگر فيلم ها و سريال هاي تاريخي مذهبي همچون محمد رسول الله ساخته مجيدي و يوسف پيامبر ساخته سلحشور، وجوه برتر مختارنامه از جهت ساختار دراماتيک و نيز شخصيت پردازي درست و پخته شخصيت هاي تاريخي و صحنه پردازيهاي هنرمندانه و زيبا در اين سريال را نسبت به ديگر سريال هاي تلويزيوني تبيين کنيم .