چکیده:
عدم شفافیت و پیچیدگی و سختگیرانه بودن فرایند دریافت مجوز برای ثبت یا آغاز فعالیت، یکی از معضلات مهم کسبوکارها در ایران است. این امر درخصوص کسبوکارهای نوظهور با پیچیدگی بیشتری همراه است. بسیاری از کسبوکارهای نوپای اینترنتی یا اصطلاحاً استارتآپها با ابهام در زمینۀ مجوزهای فعالیت خود روبهرویند. در این مقاله میکوشیم تا دربارۀ موضوع مجوزهای کسبوکار، با تأکید بر کسبوکارهای اینترنتی، بحث کنیم. قوانین و مقرراتی که در سالهای اخیر از سوی مراجع ذیربط به تصویب رسیده است، از قبیل قانون اجرای اصل 44 قانون اساسی، قانون بهبود مستمر محیط کسبوکار، قانون برنامۀ پنجم و ششم توسعه، و قانون رفع موانع تولید رقابتپذیر و ارتقای نظام مالی کشور، حاوی مصوبات درخور توجهی درخصوص مجوزهای کسبوکارند که در صورت اجراییشدن آنها، فرایند صدور مجوزها تسهیل خواهد شد و درنتیجه فضای کلی کسبوکار در کشور تا حدی بهبود خواهد یافت. درخصوص کسبوکارهای الکترونیکی نیز، اگرچه تصویب و ابلاغ آییننامۀ اجرایی چگونگی صدور مجوز و نحوۀ نظارت بر فعالیت افراد صنفی در فضای مجازی و بازاریابی شبکهای و نیز دستورالعمل اعطای نماد اعتماد الکترونیک و نظارت بر کسبوکارهای اینترنتی، گامهای مثبتی در راستای ساماندهی فعالیتهای اقتصادی در فضای مجازی بهشمار میروند، کماکان خلأها و ابهامات بسیاری در این زمینه وجود دارد. ذر پژوهش حاضر، با شیوۀ تحلیلی ـ توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانهای و اینترنتی، فرایند صدور مجوز برای کسبوکارهای الکترونیکی بررسی شده است.
Review of the legal system governing licensing for Internet business system in IranLack of transparency, complexity and strictness of the process of obtaining a license to register or start a business is one of the important problems of businesses in Iran. This is more complicated in emerging businesses. Many start-ups are confused about their licenses. In this article, we try to discuss the issue of business licenses with an emphasis on Internet businesses. Laws and regulations have been enacted by the relevant authorities in recent years. There are significant approvals for business licenses that, if implemented, will facilitate the licensing process and, as a result, improve the overall business climate in the country. Although the adoption of some regulations is a positive step in organizing economic activities in cyberspace, there are still many gaps and ambiguities in this area. The present study, using descriptive-analytical methods and using library and Internet resources, examines the challenges in issuing licenses for e-businesses.
خلاصه ماشینی:
از منظر قانون اصلاح موادي از قانون برنامۀ چهارم (مصوب ١٣٨٧/٠٣/٢٥ با اصلاحات و الحاقات بعدي )،١ مجوز کسب وکار عبارت است از هر نوع اجازة کتبي اعم از مجوز، پروانه ، اجازه نامه ، گواهي ، جواز، استعلام ، موافقت ، تأييديه يا مصوبه که براي شروع ، ادامه ، توسعه يا بهره برداري فعاليت اقتصادي توسط دستگاه هاي اجرايي موضوع مادة ٥ قانون مديريت خدمات کشوري و مادة ٥ قانون محاسبات عمومي ، شوراهاي اسلامي شهر و روستا، اتاق هاي بازرگاني، صنايع ، معادن و کشاورزي، اتاق هاي تعاون يا اصناف ، تشکل هاي اقتصادي، اتحاديه ها، شوراها، مجامع و نظام هاي صنفي يا نمايندگان و متصديان مستقيم يا غيرمستقيم آن ها صادر ميشود (بند ٢١ از مادة ١).
مادة ١ آيين نامۀ اجرايي چگونگي صدور مجوز و نحوة نظارت بر فعاليت افراد صنفي در فضاي مجازي و بازاريابي شبکه اي (مصوب ١٣٩٥) موضوع مواد ٢ و ١٢ و تبصرة مادة ٨٧ قانون نظام صنفي نيز به مفهوم کسب وکار مجازي پرداخته است و مقرر ميدارد: «کسب وکار مجازي واحد صنفي است که توسط هر شخص حقيقي يا حقوقي براي عرضۀ محصول (کالا يا خدمات ) به طور مستقيم يا غيرمستقيم و به صورت کلي يا جزئي به عمده فروشان ، خرده فروشان و مصرف کنندگان از طريق ابزارهاي ارتباط از راه دور از قبيل وب سايت و نرم افزارهاي تجاري (اپليکيشن ) داير شده باشد.