چکیده:
خداوند متعال کتاب آسمانی خود را بر حضرت رسول (ص) جهت هدایت و سعادتمندی انسان ها نازل فرمود. خداوند متعال برای نیل به این مقصود آیات هدایتگر را گاه با بیان ذکر رخداد های تاریخی ، گاه با بیان موضوعات علمی ، یا با ذکر احکام دینی ، گاه با ذکر داستان انبیاء و اقوام گذشته و یا در قالب های دیگر بیان می نماید. یکی از قالب هایی که خداوند به منظور تربیت و هدایت انسان در کتاب آسمانی آورده، مفاهیم زمین شناسی تاريخي و زيست ديرينه شناسي است در این تحقیق برای نیل به این هدف ابتدا آیات واجد واژه" الارض" كه داراي مفاهيم زمين شناسي تاريخي و ديرينه زيست شناسي بودند از قرآن کریم استخراج گردیده و با استفاده از ترجمه استاد فولادوند ترجمه شده است سپس بر اساس تفاسیر معتبر و مقالات علمی ، مصادیق علمی آیات مورد بررسی قرارگرفت و با استفاده از تفاسیر و کتب بلاغی اسالیب ادبی مرتبط با آیات استخراج گردید.. يافته هاي این تحقیق حاکی از آن است که در قرآن کریم برای تبیین آیات مرتبط با موضوع زمین شناسی تاریخی و زيست ديرينه شناسي از واژگان و عبارات متعددی نظیر"خلق"،"بدیع"، "فاطر"، "دخان"، "فی سته ایام"، "و انزل من السماء ماءا فاخرج به من الثمرات رزقا" و "ذرأکم" و... .و از اسالیب ادبی نظیر تشبیه بلیغ، مقابله ، تاکید، بیان عظمت، حال و.... استفاده شده است. موضوعات زمین شناسی تاریخی اشاره شده عبارتند از: خلقت و تکامل تدریجی زمین ، خلقت آسمان و تکامل تدریجی آن (14 آیه) و نحوه شکل گیری زمین و کرات آسمانی. همچنين در آيات مورد بررسي به زيست ديرينه شناسي نيز در موضوع خلقت تدریجی موجودات زنده و انسان اشاره شده است. نتايج حاصل از بررسي يافته ها نشان مي دهد كه استفاده از اسلوب "کنایه" برای عینی کردن نحوه خلقت، استفاده از "استعاره" برای تصویرپردازی بهترپیدایش کره زمین، استفاده از "بیان عظمت" برای تبیین این پدیده (خلقت زمین و خالق آن) و "صفت استمراری" برای نشان دادن تدریجی بون خلقت زمین ميباشد. تنها اسلوبی که در تبيين موضوع زيست ديرينه شناسي بكار گرفته شده، اسلوب حال است. با توجه به کاربرد این اسلوب شاید بتوان نتیجه گرفت که کیفیت و چگونگی پیدایش موجودات زنده و انسان توسط اين اسلوب بيان شده است .