چکیده:
در ادبیات عامه، ضرب المثلهای فارسیبه قصدتقریب امورذهنی و غیبی و عقلی به اذهان استفاده شده است و قرآن تاثیر عمیقوچشمگیری بر آنها داشته است واز این طـریق فهم مسائل مشکل را برای همگان میسّر، خاطررا لذّت وطبـع،را مسرّت میبخشد.هدف این مقاله که با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی با تکیه بر منابع کتابخانهیی صورت گرفته، بیان تاثیر آیات قرآن بر مثلهای فارسی است، نتیجه این تاثیر، گاهی بهصورت مستقیم از یک آیه یا واژه قرآنی بوده است، گاهی نیز مثلهای فارسی به صورت تلمیحی به داستانهای قرآنی اشاره دارد، و در برخی موارد، مضامین و محتوی مثلهای فارسی از آیات قرآنی تاثیر پذیرفته است.
In popular literature, Persian proverbs are used to bring mental, occult and intellectual matters to the mind, and the Qur'an has had a deep and insightful effect on them, and in this way, it makes difficult issues easier for everyone, gives pleasure to the mind and pleasure to nature. The purpose of this article, which was carried out using analytical-descriptive methods based on library sources, is to express the impact of Quranic verses on Persian proverbs. Sometimes, Persian proverbs allude to Quranic stories, and in some cases, the themes and content of Persian proverbs are influenced by Quranic verses.
خلاصه ماشینی:
پيشينۀ پژوهش موضوع مثال هاي قرآن از همان دوره هاي صدر اسلام مورد توجه دانشمندان و قرآن پژوهان ، بوده است ، و کتابهاي امثال القرآن جنيد بن محمد قواريري ( متوفي ٢٩٨) جمهرة الأمثال عسکري ( متوفي ٣٩٥) المستقصي زمخشري ( متوفي ٤٦٧) و مجمع الأمثال ميداني (متوفي ٥١٨) نوشته شده است ، اين توجه در دوره معاصر نيز ادامه داشته و در اين زمينه آثاري نگاشته شده است : تمثيلات قرآن و جلوه هاي تربيتي آن از حميدمحمدقاسمي (١٣٨٦)، مثلهاي آموزنده قرآن در تبيين ٥٧ مثل قرآني از جعفرسبحاني (١٣٨٢)، تاثير قرآن بر آفرينش ضرب المثل هاي فارسي ازعلي اصغربابا صفري و پريسا اورک (١٣٩٢)، امثال و حکم ازعلي اکبر دهخدا(١٣٧٠ )،داستان هاي امثال از،امير قلي اميني (١٣٩٣ )، همچنين استاد بهاءالدين خرمشاهي در کتاب قرآن پژوهي خود به برخي از ضرب المثلهايي که از قرآن تاثير گرفته اند اشاره کرده اند.
در قرآن کريم حدود «٢٤٥ » مثل وجود دارد که ملت هاي اسلامي به طور مثال در موارد مختلف وشؤون گوناگون زندگاني در مقام پند و ياد آوري و ارشاد و آگاهي دهي در عصر ما به کار مي برند( شيخ الاسلامي ،١٣٩٢ :٣١٩ )که براي اثبات هرچه بيشتر نفوذ اين آيات در زندگي ما ايرانيان ،در حد بضاعت سعي شده است تا معادل فارسي آن نيز ذکر شود.