چکیده:
عوامل انسانی و طبیعی متعددی در ایجاد جزایر حرارتی نقش دارند. بر این اساس هدف مقاله حاضر تحلیل وقوع موج گرمایی در شهرستان آبادان و تاثیر آن در جزایر حرارتی میباشد. امواج گرمایی با استفاده از شاخص صدک 95 و اعمال آن بر داده دمای بیشینه روزانه طی بازه زمانی 2017-1985 شناسایی شد. از میان امواج گرمایی حادث شده دو موج با تداوم بیشتر طی فصل گرم و سرد سال انتخاب، تصاویر ماهوارهای آنها از فراورده MYD11A2 سنجنده مودیس طی شبانه روز دریافت سپس با اجرای تکنیکهای پردازش تصاویر، نقشه دمای سطح زمین استخراج و به منظور تعیین محدوده جزایر حرارتی در شهرستان آبادان استفاده گردید. نقشه کاربری اراضی با 4 کلاس کاربری از فراوردهMCD12Q1 سنجنده مودیس به روش طبقه بندی نظارت شده استخراج شد. نتایج نشان داد که متوسط وقوع موجگرم در هر یک از ماههای سال بین 3 تا 8 موج است. ماندگارترین امواج گرمایی در بازه زمانی 11/6/2010 تا 16/6/2010 و 19/3/2008 تا 27/3/2008 به ترتیب با تداوم 6 و 8 روزه رخ دادهاند. جزایر حرارتی در آبادان دارای نوسانات مکانی و زمانی مشخص و مقدار دمای سطحی در فصل گرم بیشتر است. دمای بالا در زمینهای بایر به علت اﻧﻌﻜﺎس زﻳﺎد ﺗﺸﻌﺸﻌﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﺳﺎﻃﻊ ﺷﺪه از ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ وﺟﻮد ﻗﺸﺮی از ﻧﻤﻚ در ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ و در محدوده صنعتی به علت سوزاندن سوختهای فسیلی و تولید گازهای آلاینده میباشد که باعث اثر گلخانهای، تشدید گرما و در نهایت تراکم بالا جزایر حرارتی و تشدید اثرات امواج گرمایی میشود.
Numerous human and natural factors are involved in the creation of thermal islands. Accordingly, the purpose of this article is to analyze the occurrence of heat wave in Abadan city and its impact on thermal islands. Heat waves were identified using the 95th percentile index and its application to daily maximum temperature data during the period 1985-2017. Among the heat waves that occurred two waves with more continuity during the hot and cold seasons of the selected year, their satellite images were received from the MYD11A2 MODIS sensor's product during the day and night. Thermal islands were used in Abadan city. Land use map with 4 land use classes was extracted from MOD12Q1 MODIS sensor product by supervised classification method. The results showed that the average incidence of hot flashes in each month of the year is between 3 and 8 waves. The most persistent heat waves occurred in the period of 6/11/2010 to 6/16/2010 and 19/3/2008 to 27/3/2008 with a duration of 6 and 8 days, respectively. Thermal islands in Abadan have specific spatial and temporal fluctuations and the amount of surface temperature is higher in the warm season. The high temperature in barren lands is due to the increase in fuel consumption of 2 hours per day and in the industrial area due to the burning of fossil fuels and the production of polluting gases, which causes the greenhouse effect, heat intensification and Eventually the high density of the islands is thermal and intensifies the effects of heat waves.
خلاصه ماشینی:
از ميان امواج گرمايي حادث شــده دو موج با تداوم بيشــتر طي فصــل گرم و ســرد ســال انتخاب ، تصــاوير ماهواره اي آن ها از فراورده MYDA١١٢ ســـنجنده موديس طي شـــبانه روز دريافت ســـپس با اجراي تکنيک هاي پردازش تصاوير، نقشه دماي سطح زمين استخراج و به منظور تعيين محدوده جزاير حرارتي در شهرستان آبادان استفاده گرديد.
احمدي و همکاران (١٣٩٤) با بررسي تغييرات زماني و مکاني الگوهاي حرارتي و کاربري شـهر شـيراز با اسـتفاده از داده هاي سـنجنده TM &ETM+ به اين نتيجه رسـيدند که سـطوح باير خاکي فاقد پوشـش گياهي حاشـيه شهر بيشترين ميزان دما را دارند و در کاربريهاي شهري نيز دماي بافت هاي فشرده و فرســوده شــهري بيش از ديگر مناطق مســکوني اســت .
نتايج نشان داد، کمينه و بيشـينه دماي شـهر اروميه طي سال ١٣٩٢ تا ١٣٩٥ روند صعودي داشته و اين افزايش دمايي در زمين هاي باير شـهر به مراتب چشـمگيرتر اسـت ، همچنين تغييرات مکاني هسـته جزيره حرارتي در شـمال ، غرب و قسمت مرکزي شـهر اروميه مشــاهده شــد.
در اين منطقه در بعضــي نواحي دماي سـطح زمين نسـبت به ٣٠ سـال پيش تا ٢٠ درجه سـانتيگراد تفاوت نشـان ميدهد مسـعوديان و ترکي (١٣٩٨) به مطالعه جزيره گرمايي کلان شـــهر اهواز از لحاظ تغييرات زماني و مکاني با اســـتفاده از داده هاي دماي رويه زمين سـنجنده موديس طي سـال هاي ١٣٨١ تا ١٣٩٦ پرداختند.