چکیده:
مقام معظم رهبری مقارن با چهل سالگی انقلاب اسلامی، بیانیهی گام دوم را صادر فرمودند که به مثابه نقشه راه و بایسته های آینده ایران و حتی فراتر از آن ژئوپولیتیک محور مقاومت قلمداد می گردد. از آنجا که کشور ایران از دیرباز یکی از قطب های تولیدکننده انرژی در جهان محسوب می شود، دیپلماسی انرژی فعال در چارچوب بیایته گام دوم می تواند در تحقق اهداف انقلاب اسلامیاز جمله حوزه انرژی نقش بسزایی داشته باشد. پژوهش حاضر با بهره گیری از روش کیفی و رویکرد تحلیل اسنادی درصدد پاسخ این پرسش بوده که از منظر بیانیه گام دوم ، چالشهای محوری دیپلماسی انرژی چیست و فرصتهای مطلوب دیپلماسی انرژی از منظر گام دوم انقلاب اسلامی کدامند؟ نتایج تحقیق نشان داد که استفاده از ظرفیت دیپلماسی مقاومت اسلامی در حوزه انرژی، انعقاد قردادهای مطلوب، تنوعبخشی و استفاده از توانمندی کشورهای همسایه، استفاده از مسیر خط لوله انتقال، استفاده از رویکرد نوین دیپلماسی و فعالسازی ظرفیت کشورهای مشمول تحریمهای نفتی از مهمترین الزامات در دیپلماسی انرژی همسو با بیانیه مذکور است.
Coinciding with the fortieth anniversary of the Islamic Revolution, the Supreme Leader issued a statement of the second step, which is considered as a roadmap and future needs of Iran and even beyond that, the geopolitical axis of the resistance. In this regard, it is necessary that all political, economic, social, cultural and security pillars of the country, while carefully studying and analyzing and in order to achieve the goals of this statement, define and implement their strategies in line with this statement. Since Iran has long been one of the world's energy producing hubs, active energy diplomacy within the framework of the second step can play an important role in achieving the goals of the revolution, including in the field of energy. Using a qualitative method and documentary analysis approach, the present study seeks to answer the question that from the perspective of the second step statement, what are the central challenges of energy diplomacy and what are the desirable opportunities for energy diplomacy from the perspective of the second step of the Islamic Revolution? The results show that the use of Islamic Resistance diplomacy capacity in the field of energy, concluding favorable contracts, diversifying and using the potential of neighboring countries, using the transmission pipeline route, using a new diplomatic approach and activating the capacity of countries subject to oil sanctions are the most important The requirements in energy diplomacy are in line with the statement.
خلاصه ماشینی:
پژوهش حاضر با بهره گيري از روش کيفي و رويکرد تحليل اسنادي درصدد پاسخ اين پرسش بوده که از منظر بيانيه گام دوم ، چالش هاي محوري ديپلماسي انرژي چيست و فرصت هاي مطلوب ديپلماسي انرژي از منظر گام دوم انقلاب اسلامي کدم اند؟ نتايج تحقيق نشان داد که استفاده از ظرفيت ديپلماسي مقاومت اسلامي در حوزه انرژي ، انعقاد قردادهاي مطلوب ، تنوع بخشي و استفاده از توانمندي کشورهاي همسايه ، استفاده از مسير خط لوله انتقال ، استفاده از رويکرد نوين ديپلماسي و فعال سازي ظرفيت کشورهاي مشمول تحريم هاي نفتي از مهم ترين الزامات در ديپلماسي انرژي همسو با بيانيه مذکور است .
مسئله مهم در حوزه ديپلماسي انرژي اين است که علي رغم سهم قابل توجه ايران در حجم منابع نفت و گاز جهان ، ظرفيت انرژي کشور ايران ، نتوانسته اهداف مطلوب انقلاب اسلامي را در بازارهاي بين المللي محقق سازد.
يافته هاي پژوهش نشان مس دهد حفظ دستاوردهاي گذشته و نهادينه کردن موازنه قدرت نوين منطقه اي با اتکا بر شناخت و بهره گيري از فرصت هاي بين المللي و تبيين راهبردهاي کنترل تهديدها مهم ترين مسائل مربوط به حوزه سياست خارجي ايران در گام دوم انقلاب اسلامي محسوب مي شود.
اگرچه بيانيه گام دوم بر تداوم استقلال و تقويت ظرفيت هاي دروني تأکيد نموده است ولي در همين بيانيه بهره بردن از فرصت هاي بيروني به منظور تأمين رفاه مردم و افزايش سطح آن نيز موردتوجه و تأکيد قرارگرفته است ؛ لذا در ديپلماسي انرژي فعال ، ضمن تمرکز برافزايش مقاومت در مقابل تحريم ها، بايد استفاده از ظرفيت هاي گوناگون (ايجاد بازار جهت فروش نفت ) موردتوجه قرار گيرد.