چکیده:
در حال حاضر، سند وقف نامهای در دست است که بخشی از موقوفه مندرج در آن به موضوع تعمیر طاق قدیمی قرآن شیراز و نسخه قرآن روی آن، موسوم به «قرآن هفده من»، اختصاص یافته است. این سند، با توجه به تخریب کامل طاق قرآن در دوران پهلوی اول و فقدان اسناد و اطلاعات مکفی از آن، حائز اهمیت فراوان است و بررسی آن میتواند، غیر از مباحث مربوط به سنت حسنه وقف، در مطالعات فرهنگ عامیانه و تاریخ محلی نیز مفید واقع شود. از همین رو، هدف این مقاله بررسی و شناخت ابعاد تاریخی و شرعی وقف نامه تعمیر طاق قرآن و قرآن هفده من، به همراه بررسی مشخصات ظاهری و بازخوانی متن آن خواهد بود. مقاله پیش رو با ماهیت و روش تحقیق تاریخی تحلیلی، و برمبنای گردآوری اطلاعات به روش میدانی و کتابخانهای نوشته شده است. بررسی محتوای این وقف نامه نشان میدهد موقوفه کرآباد باغچه کوچکی در دامنه کوه سمت غربی طاق قرآن و در حدود فعلی صفه آرامگاه خواجوی کرمانی و تکیه مشرقی بوده است. با توجه به تاریخ تخریب طاق قدیمی قرآن، به احتمال زیاد از عواید این موقوفه هیچ گاه برای تعمیر طاق قرآن و قرآن هفده من استفاده نشده است. حدود این موقوفه نیز در محوطه سازی آثار تاریخی مذکور محو شده است.
There is a waqf document available in which part of the endowment is dedicated to the issue of repairing the old vault of Qur'an in Shiraz and the Qur'an manuscript in it, called the “Qur'an-e Hefdah Man”. Due to the complete destruction of vault during the first Pahlavi period and the lack of accurate documents and information about it, this document is of great importance and besides issues related to the tradition of waqf, reviewing it will be useful in folk culture and local history studies. Therefore, the aim of this article is study and recognition of historical and canonical aspects of the endowment for the repairment the vault of the Qur'an and the Qur'an-e Hefdah Man along with studying its outward appearance and reviewing its text. This article is written in historical-analysis approach based on gathering information in field research and library methods. The study of the content of this endowment shows that the endowment of Korabad was a small garden on the hillside of the mountain located in the western side of the vault of the Qur'an and the present area of the platform of the Khwaji Kermani’s tomb and the eastern Tekyeh. Due to the date of destruction of the old vault of Qur'an, it is most probably that the revenue of this endowment has never been used for the repairment of the vault of Qur'an and the Qur'an-e Hefdah Man. The verge of this endowment has disappeared during the landscaping of aforementioned monuments.
خلاصه ماشینی:
این سند، با توجه به تخریب کامل طاق قـرآن در دوران پهلوی اول و فقدان اسناد و اطلاعات مکفـی از آن ، حـائز اهمیـت فـراوان است و بررسی آن می تواند، غیر از مباحـث مربـوط بـه سـنت حـسنه وقـف ، در مطالعات فرهنگ عامیانه و تاریخ محلی نیز مفید واقع شود.
از همین رو، هدف این مقاله بررسی و شناخت ابعاد تاریخی و شرعی وقف نامه تعمیر طاق قرآن و قـرآن هفده من ، به همراه بررسی مشخصات ظاهری و بازخوانی متن آن خواهد بود.
همچنین در این مقاله سعی شده تـا بـه پرسش های زیر پاسخ داده شود: مشخصات ظاهری وقف نامه طاق قرآن و قرآن هفده من چیست ؟ محتوای وقف نامه با شواهد تاریخی موجود تا چه میزان مطابقت دارد؟ محمدتقی مصطفوی ، (١٣٨٢)، اقلیم پارس ، تهران : انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ، ص .
درباره طاق قرآن و قرآن هفده من همان طور که پیش از این نیز گفته شد، طاق قرآن در یکـی از مـشهورترین گـذرگاه هـای ورودی شیراز موسوم به تنگ الله اکبر واقع شده و قدمت اولیه آن به دروان حکومت آل بویه در فارس می رسد.
آیـا ممکـن نیـست ایـن یادداشـت و مهـر متعلـق بـه عبـدالعلی ، کوچک ترین برادر شیخ محمدباقر، باشد که به رسم موروثی در محکمه ی اسلامیه ی شیراز مـشغول بـه کـار بوده و در هنگام تنظیم این وقف نامه حدود ٥٠ سال سن داشته است ؟ ترمیم طاق قرآن و متعلقات آن .